اتوبوس‌ها و کامیون‌های قاتل!

گروه یادداشت و تحلیل اقتصادی پایشگر-آلودگی هوا در روزهای گذشته باعث شده تا برخی افراد دلیل آلودگی را بازگشت بنزین پتروشیمی به چرخه سوخت بدانند اما بررسی کیفیت بنزین نشان می‌دهد که در این شرایط، خبری از بنزین پتروشیمی‌ها نیست.
آلودگی هوا که چند سالی است در روزهای سرد سال میهمان کلان‌شهرهای ایران و به ‌ویژه تهران می‌شود،‌ امسال با قدرت بیشتری خودنمایی می‌کند و حتی باعث شده تا تعطیلی یک هفته‌ای مدارس را تجربه کنیم. این درحالی است که بارندگی نیز در روزهای اخیر نسبت به سال گذشته کاهش داشته و همین موضوع بر افزایش آلودگی هوا دامن زده است.
در این میان، عوامل متعددی از احتراق ناقص سوخت گرفته تا بازگشت بنزین پتروشیمی‌ها و پایین بودن کیفیت بنزین بر صندلی متهم آلودگی هوا می‌نشینند. در مورد کیفیت بنزین البته بارها اعلام شده که بنزین توزیعی در کلان‌شهرها استاندارد یورو ۴ را دارد و آلودگی هوا ربطی به بنزین ندارد. اما آیا بنزین پتروشیمی‌ها دوباره بازگشته است؟ بنزینی که در سال‌های ۹۰ و ۹۱ باعث آلودگی هوا شد و اثرات مخرب فراوانی داشت. برای پاسخ به این سوال باید به استانداردهای بنزین یورو ۴ و بنزین پتروشیمی مراجعه کرد.
اگرچه گوگرد بنزین پتروشیمی بسیار پایین است اما ترکیبات آروماتیک در آن آلوده‌کننده است. بنابراین برای سنجش آن باید به ترکیبات آروماتیک توجه کرد. ترکیبات آروماتیک در بنزین تولیدی در پتروشیمی‌ها بیش از ۷۰ بوده اما بررسی بنزین توزیع شده در تهران نشان می‌دهد که ترکیبات آروماتیک در آن در حد استاندارد و زیر ۳۵ واحد است.
از سوی دیگر در سال‌های ۹۰ و ۹۱ دلیل توزیع بنزین پتروشیمی، ‌تحریم فروش بنزین و ظرفیت پایین تولید آن در پالایشگاه‌ها بود. اما اکنون درحالی متوسط مصرف بنزین در کشور ۷۵ میلیون لیتر در روز اعلام شده که ظرفیت تولید این کالای استراتژیک در کشور ۱۱۲ میلیون لیتر در روز است. بنابراین منطقی نیست که خط تولید محصولات پتروشیمی متوقف شده و به جای آن بنزین تولید شود. زیرا این‌کار علاوه بر هزینه بالاتر، ‌باعث لطمه به صنایع پایین‌دستی و حتی صادرات محصولات پتروشیمی خواهد شد.
از همین رو می‌توان گفت که خبری از بازگشت بنزین پتروشیمی‌ها نیست بلکه همان‌گونه که قبلا نیز اعلام شده خودروهای سواری تنها سهمی ۱۳ درصدی در آلودگی هوا دارند که آن هم بیشتر به دلیل مشکل در احتراق موتور آنها است. در مقابل، ‌صنایع،‌ نیروگاه‌ها و پالایشگاه‌ها در مجموع سهمی ۳۵ درصدی در آلودگی هوای شهری چون تهران بازی می‌کنند. همچنین اتوبوس‌ها و کامیون‌ها نیز نقشی ۳۰ درصدی در آلودگی هوا دارند. بنابراین با توجه به این آمار باید علت آلودگی را در جایی به جز بنزین جست‌وجو کرد./ایرنا