تاثیر تحریم‌ها بر زندگی مردم

گروه یادداشت و تحلیل اقتصادی پایشگر: حمیدرضا شکوهی- تحریم ایران توسط آمریکا که در یک سال و نیم اخیر، مرحله به مرحله شدیدتر شده، از هر منظری، جنایت علیه بشریت است.

در تازه ترین مرحله از تحریم‌های آمریکا که همچون سایر تحریم‌ها بر صنعت نفت ایران هم تاثیرگذار خواهد بود، فروش، تامین و انتقال هرگونه مواد خام از نوع فلزات و همچنین انواع لوله های فولادی ضد زنگ و ورق های لحیمی منگنزی و … مشمول تحریم شده است.

همین چند روز پیش در خبرها خواندیم که حسابهای بانکی ایرانیان در مالزی مسدود شده و دولت مالزی هم این موضوع را تایید کرده و گفته به دلیل تحریم‌های آمریکا و روابط بانکی با آن کشور، چاره ای جز این نداشته است. هرچند وقت یکبار پروازهای هواپیماهای ایرانی به کشورهای مختلف لغو می شود و فروش نفت ایران به حداقل رسیده است.

اگرچه دولتمردان آمریکایی با ژستی خیرخواهانه بارها مدعی شده اند که دارو مشمول تحریم نیست، اما همگان می دانند که به دلیل مسدود شدن راههای نقل و انتقال بانکی، عملا امکان واردات بخشی از داروهای موردنیاز به کشور هم سلب شده که این خود می تواند موجب مرگ بخشی از هموطنان شود که به دلیل کمبود یا گرانی دارو به خاطر تحریم، دستشان به دارو نمی رسد.

از این نمونه ها بسیارند. به عنوان نمونه اگر باز هم هواپیمایی در کشور سقوط کند، قطعا عامل اصلی آن تحریم آمریکا بر ضد ایران و لغو شدن قراردادهای خرید هواپیما توسط دولت ترامپ خواهد بود. در عرصه ای وسیع تر، کاهش روزافزون صادرات نفت ایران به عنوان پایه اساسی بودجه کشور، عامل اصلی بروز مشکلات قراوان اقتصادی است که بر زندگی تمامی اقشار مردم، بویژه اقشار ضعیفتر، تاثیرات منفی داشته است.

اما بیایید به این موضوع از جنبه ای دیگر نگاه کنیم. اگر در دوره ای سیاست‌های دولت‌هایمان موجب بروز تحریم می شد، این بار انصافا مهمترین مقصر تحریم‌ها، دونالد ترامپ است که نه به برجام، بلکه به هیچ تعهد آمریکا در دنیا پایبند نبود و نه فقط از برجام، بلکه از توافق آب و هوایی پاریس و از یونسکو و … هم خارج شد. با این حال مسوولان ما برای نشان دادن توانمندی کشور در مقابله با تحریم‌ها، گاه آنقدر مبالغه کرده اند که زوایای ویرانگر اقدام ضد حقوق بشری دولت ترامپ در تحریم ایران، کمتر مورد توجه افکار عمومی ایران و جهان قرار گرفته است. مسوولان اجرایی و قانونگذاری و … هر بار که صحبت می کنند، می گویند تحریم‌ها هیچ اثری بر کشور ندارد در حالیکه خودشان هم می دانند در کوچکترین و ظاهرا بی ربط ترین حوزه ها به تحریم هم، تحریم‌ها اثر خود را گذاشته است.

هرچند اقدامات مسوولان برای حفظ روحیه مردم انجام می گیرد اما آنها به این نکته توجه نمی کنند که مردم نه به حرف‌ها، بلکه به عملکردها توجه می کنند و تاثیر منفی تحریم‌ها را با تمام وجود در زندگی خود احساس می کنند. آنقدر گفته ایم تحریم‌ها هیچ اثری ندارد که دیگر کسی به زوایای ضد حقوق بشری تحریم‌ها توجه نمی کند درحالیکه تحریم، جنایتی علیه مردم ایران است که با تخفیف دادن اثرات آن، تنها خود را در مقابل اقدامات ضد حقوق بشری ترامپ، خلع سلاح میکنیم.

این موضوع را در بخش فروش نفت هم شاهد هستیم. مسوولان در توصیف فواید جدایی بودجه از نفت و بی نیازی از فروش نفت، چنان سخن می گویند که گویی یادشان رفته که در دوره پسابرجام هم که هنوز صنعت، رشد مثبت نداشت، رشد اقتصادی کم سابقه دو سال پایانی دولت اول حسن روحانی، با همین نفت و بازگشت قدرتمندانه ایران به بازارهای جهانی امکانپذیر شد.

اگر زرنگ بودید، در دوره ای که فروش نفت بالا بود، بودجه را بدون اتکا به نفت می بستید! نه الان که ادعای بی اثر بودن تحریم‌ها، تنها باعث کوچک نمایی اثرات تحریم، نه در داخل کشور، بلکه در عرصه بین المللی هم می شود.

خلاصه کلام آنکه منظورم این نیست که هر روز در مورد تاثیرات ناگوار تحریم‌ها، آه و ناله کنیم و ناامیدی مردم را از این چیزی هم که هست بیشتر کنیم. بلکه لااقل از آن طرف بام نیفتیم و آنقدر درباره بی اثر بودن تحریم‌ها، آش را شور نکنیم که گویا خودمان هم باورمان شده تحریم‌ها هیچ تاثیری ندارد. در حالیکه مردم تاثیر تحریم‌ها را که حاصلش از کاهش فروش نفت شروع می شود و تا رکود اقتصادی گسترش می یابد، با تمام وجود حس می کنند.

پس اگر هم در تریبون های داخلی می خواهیم از بی اثر بودن تحریم‌ها حرف بزنیم، لااقل در تریبون های جهانی، نمایش واقع گرایانه تری از تاثیرات تحریم های ترامپ، که به واقع جنایتی علیه مردم ایران است، ارائه دهیم. شاید تاثیر عملی نداشته باشد؛ اما واقعیت‌ها را بهتر به جهانیان نشان خواهد داد.