آغاز اصلاح آیین‌نامه مشاغل سخت/هدف اصلاح، بازنشستگی زودهنگام کارگران نیست

اخبار اقتصادی پایشگر-اصلاح آیین‌نامه مشاغل سخت و زیان‌آور در سایه نگرانی جامعه کارگری از مدتها قبل آغاز شده و طبق گفته مسئولان هدف از اصلاح این است که امکان بازنشستگی زودهنگام برای کارگران این مشاغل فراهم شود، بدون آنکه به کارفرمایان آسیبی وارد شود. اکنون وزیر کار می‌گوید:قرار است آیین‌نامه قبل از ارسال به کمیسیون‌های دولت با فراخوان عمومی و نشست‌ مشترک با تشکل‌های کارگری و کارفرمایی بررسی شود تا نکته‌ای از قلم نماند.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی پایشگر، مشاغل سخت و زیان‌آور (Arduous and Hazardous Works) از جهات فیزیکی، شیمیایی یا روانی، کارگران حاضر در محیط کار را در معرض آسیب‌هایی جدی قرار می‌دهند، از این رو دلیل استفاده از صفت سخت و زیان‌آور برای این دسته شغل‌ها برای اشاره به شرایط طاقت‌فرسا،‌ مشقت‌بار و پرفشاری است که این مشاغل دارند و شاغلان را در مدت زمان کوتاه‌تری به نقطه‌ی نیاز به استراحت روزانه و پیرو آن، به نقطه‌ استحقاق زودرس برای ورود به دوران بازنشستگی می‌رسانند.

قانونگذار برای کسانی که در مشاغل سخت و زیان آور اشتغال به کار دارند به دلیل تحمل فشارهای روحی و روانی و آثار و پیامدهای زیانبار و آسیب‌های جسمی ناشی از اشتغال به کارهای سخت و زیان‌آور تمهیدات و مزایایی درنظر گرفته است، به نحوی که با داشتن ۲۰ سال سابقه مستمر بدون شرط سنی امکان بهره‌مندی از مزایای بازنشستگی را دارند. همچنین شاغلان این دسته کسب و کارها باید روزی ۶ ساعت و هفته ای ۳۶ ساعت کار کنند و اضافه کاری درباره مشاغل سخت و زیان آور ممنوع است.

اصلاح آیین‌نامه مشاغل سخت و زیان‌آور پیش از ارسال به کمیسیون‌های دولت با فراخوان عمومی و نشست‌های مشترک با تشکل‌های کارگری و کارفرمایی بررسی می‌شود تا نکته‌ای از قلم نیفتد.
کاهش شنوایی، ضعف بینایی، آسیب‌های جسمی و حرکتی، ایجاد مشکلات تنفسی، قلبی و عروقی، فشارهای روانی و عصبی و مسائلی از این دست از جمله پیامدها و آسیب‌های جسمی و روحی است که امکان دارد حتی با گذشت چند سال پس از بازنشستگی در افراد بروز کند و ادامه یابد؛ از آن گذشته سر و کار داشتن افراد با مواد خطرناک شیمیایی، مواد رادیواکتیو و مشاغل دارای سر و صدا و آلایندگی زیاد نیز آنان را در ردیف مشاغل سخت و زیان آور قرار می‌دهد.

طی ماه‌های اخیر روند اصلاح آیین‌نامه مشاغل سخت و زیان آور کلید خورد و اعلام شد که با همکاری نمایندگان کارگری، کارفرمایی، وزارت کار، وزارت بهداشت و سازمان تأمین اجتماعی، اصلاحیه مذکور تدوین شده و وارد فاز اجرایی خواهد شد.

به گفته مصطفی سالاری‌ – مدیر عامل سازمان تامین اجتماعی اصلاح آیین‌نامه مشاغل سخت و زیان‌آور با همکاری نمایندگان کارگری، کارفرمایی، وزارت کار، وزارت بهداشت و سازمان تأمین اجتماعی، اصلاحیه مذکور تدوین شده و در فرصت زمانی کوتاه تدوین و اصلاح می‌شود و درجه سختی و زیان‌آوری باید متناسب با شغل باشد تا کارفرمایان و صندوق تامین اجتماعی با مشکل مواجه نشوند.

به نظر می‌رسد که وزارت کار و سازمان تامین اجتماعی از اصلاح مشاغل سخت و زیان آور درصدد بازتعریف مشاغل سخت و زیان‌آور و ارائه تعریف دقیق‌تر و شفاف‌تر هستند تا از این طریق ساز و کاری به وجود آید که ضمن فراهم شدن امکان بازنشستگی پیش از موعد برای کارگران،کارفرمایان نیز کمتر تحت تاثیر قرار گرفته یا دچار مشکل شوند.

در همین راستا احمد میدری ـ وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از آغاز اصلاحات گسترده در آئین‌نامه مشاغل سخت و زیان‌آور خبر داده و گفته این اصلاحات پس از سال‌ها توقف اکنون با مشارکت مستقیم کارگران و کارفرمایان در حال نهایی‌شدن است.

وی در همایش «سرمایه‌گذاری برای تولید و اشتغال با وفاق ملی» در سمنان گفت: هدف دولت از این اصلاحات، بازنشستگی زودهنگام کارگران نیست؛ بلکه تأکید قانون بر این است که محیط‌های کاری طی یک سال اصلاح شوند تا سلامت کارگران تضمین شود.

آنطور که وزیر کار گفته آیین‌نامه مذکور تدوین شده و قرار است پیش از ارسال به کمیسیون‌های دولت با فراخوان عمومی و نشست‌های مشترک با تشکل‌های کارگری و کارفرمایی بررسی شود تا هیچ نکته‌ای از قلم نیفتد.

بر اساس تبصره ۲ ماده ۷۶ قانون بیمه تامین اجتماعی، کارهای سخت و زیان‌آور به شغل‌هایی گفته می‌شود که در آن‌ها عوامل فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی محیط کار غیر استاندارد بوده و فرد با انجام آن کار، فشار جسمی و روانی بیش از ظرفیت طبیعی را متحمل و در اثر آن به بیماری و عوارض آن مبتلا شود.

آغاز اصلاح آیین‌نامه مشاغل سخت/هدف اصلاح، بازنشستگی زودهنگام کارگران نیست

ماده یک آیین‌نامه مشاغل سخت و زیان‌آور این مشاغل را که به آنها سختی کار تعلق گرفته به ۲ دسته تقسیم کرده است:

الف ـ مشاغلی که صفت سخت و زیان آور با ماهیت شغلی وابستگی دارد اما می‌توان با به کارگیری تمهیدات بهداشتی،ایمنی و تدابیر فنی مناسب توسط کارفرما سختی و زیان آوری آنها را حذف کرد.

ب ـ مشاغلی که ماهیتاً سخت و زیان‌آور بوده و با به کارگیری تمهیدات بهداشتی،ایمنی و تدابیر فنی کارفرما، صفت سخت و زیان‌آوری کاهش یافته اما کماکان سخت و زیان‌آوری آنها حفظ می شود. درواقع برخلاف مشاغل گروه “الف” که با بکارگیری تمهیدات ایمنی و تلاش کارفرمایان سختی کار کاهش می‌یابد،مشاغل گروه “ب” ماهیتا سخت و زیان آور هستند و این صفت در ذات آنها وجود دارد.

در حال حاضر برخی مشاغل از سوی وزارت کار تحت عنوان شغل‌های با سختی کار بالا و مخل سلامت جسم و روان تعیین شده که به دلیل سخت بودن شرایط چنین کارهایی، سوابق بیمه‌ای کارکنان و کارگران مشاغل با سختی کار بالا ۱.۵ برابر محاسبه می‌شود.

پیشتر وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در سفر استانی به زنجان از تعریف دقیق مشاغل سخت و زیان‌آور با همکاری کارشناسان و متخصصان خبر داده و گفته بود: لازم است ساز و کاری به این منظور ایجاد شود تا امکان بازنشستگی زودهنگام برای کارگران این مشاغل فراهم شود، بدون آنکه به کارفرمایان آسیبی برسد.

به گفته وزیر کار،هدف دولت از این اصلاحات، بازنشستگی زودهنگام کارگران نیست بلکه تأکید قانون بر این است که محیط‌های کاری طی یک سال اصلاح شوند تا سلامت کارگران تضمین شود.

حمید حاج اسماعیلی ـ کارشناس روابط کار در این باره به ایسنا می‌گوید: هدف از اصلاح آیین‌نامه مشاغل سخت و زیان آور اصلاح عناوین شغلی است و بخشی از شغل ها از صفت سخت و زیان آور خارج و بخشی دیگر در گروه الف و ب جابه‌جا می‌شوند.

به گفته وی بیش از ۵۰ درصد مشاغلی که جزو مشاغل سخت و زیان‌آور شناخته می‌شوند با اصلاح و استانداردسازی محیط کار از زمره مشاغل سخت خارج می‌شوند چون ماهیتا سخت و زیان‌آور نیستند.

این کارشناس روابط کار درعین حال تاکید دارد که اگر مشاغلی که ماهیتا و ذاتا سخت و زیان‌آور هستند، با کوچکترین اشتباهی تغییر یابند با واکنش جامعه روبه ‌رو خواهند شد.

وی در توضیح بیشتر می‌گوید: باید بپذیریم مشاغلی که ماهیت سخت و زیان آور دارند، عمومیت جهانی دارند؛ یعنی اکثر شغل‌هایی که در ایران جزو مشاغل سخت شناخته می‌شوند در تمام دنیا به عنوان شغل سخت و طاقت‌فرسا و زیان‌آور قبول کرده‌اند لذا باید باقی شغل‌هایی را که می‌توانیم با بهبود شرایط کار و بهینه‌سازی و استانداردسازی محیط کار آنها را از سخت و زیان‌آور خارج کنیم مورد بررسی قرار بدهیم.

طی روزهای اخیر پروانه رضایی بختیاری ـ‌ معاون روابط کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در مراسم تکریم ‌و معارفه مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی آذربایجان شرقی از تشکیل کمیته‌ای برای اصلاح عناوین شغلی با هماهنگی تأمین اجتماعی و کارفرمایان خبر داد و گفت: اصلاح عنوان شغلی در کمیته‌ها بررسی و سپس به مراجع حل اختلاف ارجاع خواهد شد.

به گفته وی مشکل عمده‌ای که کارفرمایان با آن مواجه هستند، موضوع عناوین شغلی و پرونده‌های سخت و زیان‌آور است و اصلاح این روند در دستور کار معاونت روابط کار قرار گرفته است.

رضایی کنترل بازنشستگی‌های پیش از موعد را خواستار شده و گفته بود:حمایت از کارگران نیازمند کارفرمایان قوی است و ما نمی‌گوییم هیچ پرونده سخت و زیان‌آوری پذیرفته نشود بلکه می‌گوییم کسی که واقعاً مستحق است باید از این قانون بهره‌مند شود.

طبق آیین‌نامه مشاغل سخت، کلیه کارفرمایان مکلفند پس از احراز شرایط بازنشستگی بیمه شده شاغل در کارگاه، معادل ۴ درصد میزان مستمری برقراری بیمه شده نسبت به سنوات اشتغال او در مشاغل سخت و زیان‌آور را که توسط سازمان تأمین اجتماعی محاسبه و مطالبه می‌شود به سازمان پرداخت کنند. چنانچه بیمه شده شرایط بهره‌مندی از مزایای بازنشستگی پیش از موعد در کارهای سخت و زیان‌آور را احراز کند، سازمان تأمین اجتماعی نسبت به برقراری مستمری وی از تاریخ ترک کار اقدام می‌کند.

به گزارش ایسنا، سوابق کار در مشاغل سخت و زیان‌آور ۱.۵ برابر محاسبه می‌شود و افرادی که در مشاغل سخت و زیان‌آور و طاقت‌ فرسا ۲۰ سال سابقه کار متوالی یا ۲۵ سال سابقه کار متناوب را داشته و حق بیمه این ایام را به سازمان تامین اجتماعی واریز کرده‌ باشند، می‌توانند تقاضای بازنشستگی خود را ارائه کنند.