ریشه هفت‌گانه بحران نقدینگی و مطالبات معوق در صنعت بیمه

یادداشت و تحلیل پایشگر: رها دربند

یکی از مشکلات اساسی صنعت بیمه در ایران، حجم بالای مطالبات معوق است که ناشی از چند عامل کلیدی است.
در این یادداشت کوتاه به بررسی ریشه های بحران مطالبات معوق می‌پردازیم:

۱- ضعف در ارزیابی ریسک، عدم پرداخت حق بیمه توسط بیمه‌گذاران، تأخیر در تسویه حساب‌ها با نهادهای دولتی و ضعف در اجرای قوانین وصول مطالبات.
بسیاری از بیمه‌گران برای جذب مشتری، سیاست‌های تسهیل‌گرایانه‌ای اتخاذ کرده‌اند که منجر به افزایش بدهی‌های معوق شده است.

2. چالش نقدینگی در شرکت‌های بیمه

شرکت‌های بیمه برای پرداخت خسارات نیازمند نقدینگی کافی هستند، اما با افزایش مطالبات معوق، نقدینگی آن‌ها به شدت کاهش یافته است.
علاوه بر این، برخی از بیمه‌گران در سرمایه‌گذاری‌های پرریسک و کم‌بازده درگیر شده‌اند که وضعیت مالی آن‌ها را وخیم‌تر کرده است.
کاهش نقدینگی، توانایی این شرکت‌ها را در ایفای تعهداتشان محدود کرده و اعتماد عمومی به صنعت بیمه را کاهش داده است.

3. لزوم اصلاح نظام وصول مطالبات

برای حل مشکل مطالبات معوق، شرکت‌های بیمه باید فرآیندهای سخت‌گیرانه‌تری در اعطای پوشش بیمه‌ای اتخاذ کنند.
این شامل بررسی دقیق اعتبار بیمه‌گذاران، استفاده از ضمانت‌های قوی‌تر و کاهش وابستگی به مشتریان پرریسک است.
همچنین، باید سازوکارهای قانونی برای تسریع در وصول مطالبات تقویت شود، از جمله استفاده از ابزارهای حقوقی مانند اجرای اسناد رسمی و ایجاد همکاری با بانک‌ها برای جلوگیری از فرار بدهکاران.

4. بهبود مدیریت ریسک و نظارت دقیق‌تر بر عملکرد شرکت‌ها

یکی از دلایل افزایش بدهی‌های معوق، عدم مدیریت صحیح ریسک در شرکت‌های بیمه است.
نظارت دقیق‌تر بیمه مرکزی بر نحوه اعطای بیمه‌نامه‌ها، تعیین حد اعتباری برای مشتریان و تدوین مقررات سخت‌گیرانه‌تر می‌تواند از گسترش بحران جلوگیری کند.
همچنین، آموزش نیروی انسانی برای ارزیابی بهتر ریسک‌ها و استفاده از فناوری‌های جدید مانند هوش مصنوعی برای تحلیل سوابق بیمه‌ای بیمه‌گذاران موثر است.

5. افزایش سرمایه و جذب نقدینگی در شرکت‌های بیمه

برای تقویت نقدینگی شرکت‌های بیمه، نیاز به افزایش سرمایه و جذب منابع مالی جدید وجود دارد.
این امر می‌تواند از طریق افزایش سرمایه از محل آورده سهامداران، عرضه سهام در بازار سرمایه، یا انتشار اوراق بهادار بیمه‌ای انجام شود.
همچنین، ایجاد صندوق‌های ذخیره و پشتوانه مالی برای مواقع بحرانی، به کاهش ریسک نقدینگی کمک می‌کند.

6. افزایش کارآمدی سرمایه‌گذاری‌ها

شرکت‌های بیمه معمولاً بخش عمده‌ای از منابع خود را در حوزه‌هایی مانند بازار سرمایه، املاک و سپرده‌های بانکی سرمایه‌گذاری می‌کنند.
مدیریت صحیح این سرمایه‌گذاری‌ها نقش مهمی در تقویت نقدینگی دارد.
تدوین یک استراتژی سرمایه‌گذاری متعادل که هم بازدهی مناسب و هم نقدشوندگی بالا داشته باشد، برای پایداری مالی این شرکت‌ها ضروری است.

7. لزوم اصلاحات ساختاری در صنعت بیمه

در نهایت، برای حل بحران‌های موجود، اصلاحات اساسی در ساختار صنعت بیمه لازم است.
این اصلاحات شامل افزایش شفافیت مالی، جلوگیری از رقابت ناسالم بین شرکت‌های بیمه، بهبود قوانین نظارتی و تشویق بیمه‌های اتکایی برای کاهش ریسک خواهد بود.
همچنین، توسعه فرهنگ بیمه در جامعه و تقویت اعتماد مردم به این صنعت، نقش مهمی در افزایش نقدینگی و پایداری مالی شرکت‌های بیمه ایفا خواهد کرد