زنجانی؛ از ریل ۶۱ همتی تا ایستگاه بیمه/ وقتی توسعه با سرمایه‌ پرحاشیه کلید می‌خورد و اعتماد، واگن آخر می‌شود!

اخبار اقتصادی پایشگر– در شرایطی که اقتصاد ایران زیر بار تنگناهای مالی، تحریم‌های خارجی و کسری بودجه مزمن دست‌و‌پا می‌زند، بازگشت ناگهانی و رسمی بابک زنجانی به صحنه با سرمایه‌گذاری ۶۱ هزار میلیارد تومانی در صنعت ریلی، سیگنالی شگفت‌انگیز و معنادار به بازار مخابره کرده است.

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری پایشگر، این حضور فراتر از یک پروژه اقتصادی، بازتابی از تغییر در استراتژی‌های دولت در مواجهه با سرمایه‌گذاران پرحاشیه تلقی می‌شود و چشم‌اندازی مبهم از توازن میان ضرورت توسعه و ریسک تکرار فسادهای بزرگ را ترسیم می‌کند.

واکنش های مختلف

حضور مجدد بابک زنجانی در عرصه اقتصاد کشور، که پیش از این به اعدام محکوم شده بود، آن هم با پروژه‌ای به ارزش ۶۱ هزار میلیارد تومان در صنعت ریلی، موجی از واکنش‌های مختلف در محافل اقتصادی و رسانه‌ای به دنبال داشته است.

امضای تفاهم‌نامه میان شرکت آوان ریل (زیرمجموعه هلدینگ «دات وان») با راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران برای خرید و ساخت تجهیزات ریلی، در شرایطی صورت می‌گیرد که زنجانی همچنان درگیر پرونده قضایی مربوط به بدهی‌های نفتی به دولت است.

جهت گیری دولت

این موضوع پرسش‌های جدی درباره جهت‌گیری جدید دولت در مواجهه با چهره‌های اقتصادی جنجالی مطرح کرده است.

از منظر اقتصادی، این سطح از سرمایه‌گذاری در صنعت حمل‌ونقل ریلی – که یکی از زیرساخت‌های عقب‌مانده و نیازمند توسعه در کشور است – می‌تواند در صورت اجرای صحیح، منجر به رشد اشتغال، بهبود لجستیک بار و مسافر، و کاهش وابستگی به ناوگان فرسوده شود.

اما در سوی دیگر، مسئله اعتماد عمومی به چنین پروژه‌هایی به دلیل سوابق بابک زنجانی، به‌شدت محل تردید است.

منبع تامین مالی

شفاف‌سازی در مورد منبع تأمین این سرمایه و نحوه بازپرداخت آن از سوی دولت ضروری است تا از تکرار تجربیات تلخ گذشته جلوگیری شود.

زمزمه ورود به صنعت بیمه

زمزمه‌هایی از ورود زنجانی به صنعت بیمه نیز منتشر شده که در صورت تحقق، می‌تواند اثرات گسترده‌ای بر ساختار سرمایه‌گذاری و رقابت در این صنعت داشته باشد.

بیمه از جمله صنایع حساس و نظارت‌پذیر است که ورود سرمایه‌گذاران پرحاشیه بدون چارچوب‌های دقیق حاکمیت شرکتی، می‌تواند تعادل بازار و اعتماد ذی‌نفعان را تهدید کند.
در صورتی که زنجانی بخواهد با همان مدل‌های شبه‌دولتی و نفوذ در منابع، وارد بازار بیمه شود، احتمالاً شاهد شکل‌گیری نوعی انحصار یا اختلال در فضای رقابتی خواهیم بود.

مصالحه ضمنی

نکته کلیدی آن است که چنین حجم سنگینی از ورود سرمایه از سوی فردی با سابقه بازداشت و محکومیت، به‌ندرت بدون هماهنگی و چراغ سبز برخی از نهادهای تصمیم‌گیر انجام می‌شود.
برخی تحلیل‌گران این حرکت را نشانه‌ای از «مصالحه ضمنی» یا بهره‌برداری تاکتیکی دولت از سرمایه‌گذاران پرریسک برای عبور از تنگناهای مالی و توسعه‌ای کشور می‌دانند.

این در حالی است که شفاف نبودن ابعاد چنین توافقاتی می‌تواند تبعات سیاسی و اجتماعی بلندمدتی در پی داشته باشد.

بازگشت پرخطر

در نهایت، اگرچه حضور سرمایه‌گذاران بزرگ در پروژه‌های ملی در ظاهر می‌تواند فرصتی برای توسعه کشور باشد، اما تجربه نشان داده که غفلت از ابعاد حقوقی، حاکمیتی و شفافیت مالی، ممکن است تبعات جبران‌ناپذیری برای اقتصاد به همراه داشته باشد.
بازگشت بابک زنجانی به عرصه اقتصاد نه‌تنها نیازمند نظارت حداکثری و گزارش‌دهی شفاف است، بلکه باید با پاسخ روشن دولت به افکار عمومی همراه باشد:

آیا این همکاری تصمیمی استراتژیک برای تأمین مالی کشور است یا بازگشتی پرخطر به الگوهای فسادخیز گذشته؟