شش دلیل واقعی برای ایجاد رصدخانه فقر در کشور

یادداشت و تحلیل پایشگر– در خبرها خواندیم که مشاور رئیس‌جمهور گفته: با هدف اجرای برنامه جامع کاهش فقر، رصدخانه فقر با تجمیع توانمندی بانک‌های اطلاعاتی کشور ایجاد می‌شود.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی پایشگر ، محمدهادی زاهدی وفا در اولین جلسه کمیته تدوین سند جامع کاهش فقر گفت: مقام معظم رهبری به جلسه سران قوا درزمینه فقرزدایی مأموریت ویژه‌ای داده‌اند، از سوی دیگر رئیس‌جمهور هم در این موضوع دغدغه‌های جدی دارند و از چندی پیش تدوین سندی جامع برای کاهش فقر، با حضور همه دستگاه‌ها و فعالان این حوزه در دستور کار قرار موسسه قرار گرفت.وی بابیان اینکه بر اساس دستور رئیس‌جمهور به دنبال کاهش فقر در یک‌زمان معین و تدوین سند قابل‌اجرا هستیم، افزود: در حال حاضر دستگاه‌ها و بازیگران زیادی در کشور برای مقابله با فقر وجود دارد، هرکدام هم از زاویه دید خود فعالیت‌های خوبی انجام می‌دهند؛ ولی واقعیت این است که با وجود هزینه‌های قابل‌توجه موفقیت لازم در این حوزه به دست نیامده است.

با توجه به این اظهارات، اکنون باید پرسید چرا حتی خودخواه‌ترین افراد هم، باید نسبت به گسترش «فقر» در جامعه حساس باشند؟ عوامل زیر بهتر پاسخ این سوال را می‌دهد:

1- زندگی‌های هدر رفته

فقر به معنای هدر رفتن زندگی افرادی است که اگر قادر به بهره‌برداری کامل از توانمندی‌های بالقوه‌ی خود بودند، به شکوفایی می‌رسیدند و جامعه را نیز از میوه‌های استعداد خود بهره‌مند می‌کردند.

2- نقش مخرب اجتماعی

فقرا، نه تنها از استعدادهای نهفته‌ خویش برای ارتقاء زندگی خود، خانواده، و جامعه استفاده نمی‌کنند، بلکه بالاجبار و از سر ناچاری، بعضاً با درگیر شدن در فعالیت‌های مخربی چون تکدی‌گری سازمان‌یافته، اعتیاد، خودفروشی، سرقت، و سایر فعالیت‌های مجرمانه به سلامت جامعه آسیب می‌زنند.

3- گسترش بیماری‌ها

افراد فقیر مستعد انواع بیماری‌ها هستند که علاوه بر خود و اطرافیان، می‌توانند تمام جامعه را نیز تحت تأثیر قرار دهند. مثلا بیماری‌هایی چون ایدز و مالاریا در کشورهای فقیر آفریقایی شیوع بیشتری دارد و عدم آگاهی و توجه فقرا نسبت به سلامتی خود، باعث تهدید سلامت در سطح جهانی می‌شود.

4- سوء استفاده‌ سیاسی

شرایط سخت زندگی و ناامیدی موجود در جوامع فقیر، راه را برای مدعیان حمایت و نجات باز می‌کند.

بنابراین، جوامع فقیر بستر مناسبی برای گسترش عقاید افراطی سیاسی همچون کمونیسم، فاشیزیم، و افراط‌گرایی مذهبی هستند. به عنوان نمونه، مشاهده می‌کنیم که القاعده و طالبان پیروان خود را در فقیرنشین‌ترین مناطق اسلامی جستجو می‌کنند.

5- منافع کسب‌وکارها از توسعه مناطق فقیرنشین

برندهای صنعتی بزرگ جهان از فقرا برای تولید محصولشان استفاده می‌‍کنند و این کار به خاطر پایین آمدن هزینه نهایی و سود بیشتر است.

6- بحران مهاجرت امروزه

در بسیاری از کشورهای دنیا، ساکنان شهرهای بزرگ با معضل هجوم گسترده افراد کم‌درآمد از روستاها و شهرهای کوچک مواجه هستند؛ پدیده‌ای که تبعات منفی اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی را ایجاد نموده است. همچنین بسیاری از ساکنان کشورهای پیشرفته، از هزینه‌های اقتصادی و اجتماعی مهاجرانی که به امید یافتن زندگی بهتر، به طور قانونی یا غیرقانونی از مناطق فقیرنشین به این کشورها کوچ کرده‌اند رنج می‌برند.

بنابراین واقعیت آن است که عوارض ناشی از گسترش فقر، می‌تواند به افراد غیرفقیر نیز آسیب وارد کند. در نتیجه علاوه بر مسؤولیت‌های اخلاقی و انسانی در قبال فقر، حتی با در نظر گرفتن خودخواهانه‌ترین نگرش‌ها نیز، همه‌ ما موظف به تلاش برای ریشه‌کن کردن پدیده‌ی شوم «فقر» هستیم.