نشست ترامپ-بن سلمان فراتر از تجارت و سرمایه گذاری/ شرط تل آویو برای واشنگتن

اخبار بین الملل پایشگر -دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا این هفته در حالی میزبان محمد بن سلمان ولیعهد عربستان است که به نظر می رسد این نشست به اهرمی برای باج گیری سیاسی تبدیل شده است.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی پایشگر، تارنمای آمریکایی آکسیوس با اشاره به قرارداد فروش جنگنده آمریکایی به عربستان به نقل از دو مقام صهیونیستی نوشت: اسرائیل مخالفتی با فروش این جنگنده ها به عربستان ندارد اما به دنبال آن است که آمریکا از آن به عنوان شرط عادی سازی با تل آویو استفاده کند.

انتظار می رود ترامپ روز سه شنبه میزبان محمد بن سلمان باشد. توافق فروش جنگنده های اف ۳۵ بین آمریکا و عربستان که یک توافق امنیتی محسوب می شود و امکان عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی، از موضوعات اصلی این نشست هستند.

ترامپ ماه گذشته در یک تماس تلفنی با ولیعهد عربستان گفت که با تمام شدن جنگ غزه، وی از عربستان انتظار دارد به سمت عادی سازی روابط با (رژیم) اسرائیل گام بردارد.

رئیس جمهوری آمریکا روز جمعه نیز همین موضوع را خطاب به خبرنگاران مطرح کرد و گفت که قصد دارد با ولیعهد عربستان درباره امکان عادی سازی روابط این کشور با (رژیم) اسرائیل صحبت کند.

وی با ابراز امیدواری نسبت به این که عربستان در مدت کوتاهی به توافق ابراهیم ملحق شود تاکید کرد که امکان توافق تسلیحاتی با عربستان ازجمله جنگنده اف ۳۵ را بررسی می کند.

یک مقام صهیونیستی که نامش فاش نشده به تارنمای آکسیوس گفت: اگر آمریکا جنگنده های اف ۳۵ را بدون هیچ دستاورد دیپلماتیکی به عربستان بفروشد «این یک اشتباه خواهد بود و نتیجه عکس خواهد داشت.»

این مقام صهیونیست در گفت و گو با آکسیوس اظهار داشت: برخلاف ترکیه که مخالف فروش جنگنده اف ۳۵ به این کشور هستیم ما کمتر نگران ارائه چنین سلاح هایی به عربستان هستیم اما به شرطی که بخشی از توافق ابراهیم باشد. این مانند همان چیزی است که درباره امارات داریم.

رژیم صهیونیستی تنها طرف در منطقه است که در حال حاضر جنگنده های اف ۳۵ آمریکا را در اختیار دارد. ارائه این جنگنده ها به عربستان، توازن نظامی را در منطقه برهم خواهد زد و بر دکترین به اصطلاح «برتری نظامی کیفی (رژیم) اسرائیل (QME) تاخیر خواهد گذاشت.

به نوشته آکسیوس، حفظ این برتری رژیم صهیونیستی در منطقه بخشی از درک طولانی بین دولت های جمهوریخواه و دموکرات در آمریکا و تل آویو در چند دهه گذشته بوده است. کنگره آمریکا در سال ۲۰۰۸ رسما تعهد آمریکا به برتری نظامی کیفی رژیم صهیونیستی را به قانون تبدیل کرد.

در سال ۲۰۲۰ میلادی، رژیم اسرائیل به عنوان بخشی از توافق ابراهیم با تامین نیاز امارات متحده عربی به جنگنده های اف ۳۵ موافقت کرد. اما این توافق به دلیل درخواست های دولت جو بایدن رئیس جمهوری پیشین آمریکا درباره محدود کردن استفاده از این جنگنده ها هرگز جنبه عملی پیدا نکرد.

به نظر می رسد رژیم صهیونیستی خواستار ضمانت های امنیتی مشابهی از سوی آمریکا در صورت توافق با عربستان برای فروش اف ۳۵ است. یک مقام صهیونیستی گفت مهم ترین نگرانی این است که عربستان از نظر جغرافیایی نسبت به امارات به اسرائیل نزدیک تر است.

مقام مذکور گفت که پرواز از عربستان به اسرائیل با جنگنده های اف ۳۵ فقط چند دقیقه طول می کشد و خواسته دیگر تل آویو احتمالا این خواهد بود که هر گونه هواپیمای جنگنده اف ۳۵ که در اختیار عربستان قرار می گیرد از پایگاه های هوایی این کشور در بخش های غربی آن به پرواز در نیاید.

آکسیوس نوشت:مهم ترین شکاف در نظرات سعودی ها و اسرائیلی ها بر سر خواسته عربستان از بنیامین نتانیاهو نخست وزیر (رژیم) اسرائیل است. عربستان خواستار راه حل مشخص و غیرقابل بازگشت و معتبر برای تشکیل کشور مستقل فلسطینی است؛ موضوعی که نتانیاهو تاکنون از آن اجتناب کرده است.

دو مقام صهیونیستی همچنین به این تارنمای آمریکایی گفتند که آن ها امیدوارند ترامپ، ولیعهد عربستان را تحت فشار قرار دهد تا لحن مطالبات خود را کاهش دهد و نشست کاخ سفید، آغازگر مذاکرات مستقیم بین آمریکا، عربستان و (رژیم) اسرائیل درباره توافق صلح احتمالی شود که به عادی سازی روابط در چند ماه آینده بینجامد.

عبدالعزیز العویشق (Abdel Aziz Aluwaisheg ) معاون دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس در امور سیاسی و مذاکرات، در مقاله ای در تارنمای انگلیسی عرب نیوز درباره دیدار ترامپ و محمد بن سلمان نوشت: آمریکا و عربستان تاکنون درباره رسمیت بخشیدن به تعهدات امنیتی خود در خارج از ضمانت های داده شده در بیانیه های مشترک و نشست های خصوصی بحث و گفت و گو کرده اند و اجلاس واشنگتن احتمالا تلاشی در جهت سوق دادن مذاکرات به سمت تحقق چنین هدفی خواهد بود.

اجلاس واشنگتن دستور کار امنیت را دنبال می کند و دیدگاه سعودی ها درباره امنیت منطقه بر اساس معامله بر سر عادی سازی کامل روابط با رژیم اسرائیل و یکپارچگی منطقه ای به ازای پیروی از قوانین بین المللی و تعهد به منشور سازمان ملل است که شامل خودداری از استفاده از نیروهای نظامی یا تهدید برای رفع اختلافات است.

در مورد (رژیم) اسرائیل این معامله به معنای ایجاد کشور فلسطینی در طول مرزهای ۱۹۶۷ و اجازه به غزه و کرانه باختری رود اردن برای اتحاد دوباره زیر پرچم تشکیلات خودگردان فلسطینی است. به ازای آن، کشورهای عربی از جمله عربستان باید مطابق با طرح صلح اعراب، روابط دیپلماتیک و یکپارچگی اقتصادی را به رسمیت بشناسند.

سفر بن سلمان به واشنگن نقطه عطف مهمی در روابط آمریکا و عربستان خواهد بود و در یک شرایط دشوار و نامعلوم در منطقه انجام می گیرد.

این دومین دیدار سران دو کشور در ۶ ماه گذشته است. ترامپ اردیبهشت ماه از ریاض دیدن کرد و این اولین سفر خارجی او به منطقه در دوره دوم ریاست جمهوری اش بود. ترامپ در دوره اول ریاست جمهوری اش نیز در دیداری از ریاض به عنوان اولین مقصد سفرخود با مقامات سعودی، شورای همکاری خلیج فارس و دیگران سران عرب و اسلامی دیدار کرد.

تغییر موضع آمریکا در قبال روسیه که به تازگی با دیدار احمد الشرع رئیس جمهور دولت موقت سوریه با ترامپ تجلی یافت، به دنبال تغییرات تدریجی و قابل توجه در رویکرد آمریکا در قبال غزه، درگیری فلسطینی ها و صهیونیست ها و سودان بروز کرده که روابط آمریکا و عربستان را در خصوص سایر مسائل منطقه ای نزدیک تر کرده است.

در زیر برخی از حوزه های اقتصادی و تجاری روابط دو کشور بررسی می شود.

نگاهی به روابط تجاری آمریکا و عربستان

در زمینه انرژی، مواضع دو کشور آمریکا و عربستان اکنون نسبت به گذشته به هم نزدیک‌تر است. آنها دو تولیدکننده بزرگ نفت در جهان هستند. عربستان سعودی بزرگترین صادرکننده جهان و ایالات متحده چهارمین صادرکننده است. ریاض همچنین دومین ذخایر نفتی اثبات‌شده و ایالات متحده نهمین ذخایر نفتی را در اختیار دارد. این حقایق، منافع آنها را هم در بازار پایدار نفت و هم در گذار متعادل به انرژی‌های تجدیدپذیر همسو می‌ کند.

در حوزه سرمایه ‌گذاری، سرمایه‌ گذاری عربستان سعودی در ایالات متحده قابل توجه است، اما تعیین سطح دقیق آن دشوار است زیرا سرمایه‌گذاری‌ها، به ویژه در سهام، توسط نهادهای دولتی و خصوصی انجام می‌ شود. در سال ۲۰۲۴، وزارت خزانه ‌داری ایالات متحده سرمایه‌گذاری عربستان سعودی در ایالات متحده را ۳۵۰ میلیارد دلار، شامل سهام، اوراق قرضه شرکتی و خزانه‌داری، تخمین زد. سایر تخمین‌ها، کل این رقم را ۴۹۰ میلیارد دلار نشان می ‌دهند.

تعیین کل سرمایه گذاری ایالات متحده در عربستان سعودی دشوار است، اما در سال ۲۰۲۳ این رقم ۵۴ میلیارد دلار تخمین زده شده است. مبلغ سرمایه گذاری دو جانبه قبل از سفر ترامپ به عربستان سعودی به حدود ۵۵۰ میلیارد دلار رسیده بود. پس از آن، ترامپ از برنامه های عربستان سعودی برای سرمایه گذاری ۶۰۰ میلیارد دلاری در ایالات متحده، در حوزه های انرژی، صنعت دفاعی، رهبری فناوری و دسترسی به زیرساخت های جهانی و مواد معدنی حیاتی خبر داد.

اگر همه سرمایه گذاری های پیش بینی شده به جریان بیفتد حجم کل سرمایه گذاری دوجانبه احتمالا به طور قابل توجهی افزایش خواهد یافت و از یک تریلیون دلار فراتر خواهد رفت.

همانند اجلاس ماه مه (اردیبهشت)، اجلاس سرمایه گذاری دیگری از عربستان سعودی و ایالات متحده در ۱۹ نوامبر در واشنگتن برگزار خواهد شد که انتظار می رود طرح های سرمایه گذاری جدید اعلام شود و طرح های اعلام شده قبلی نیز تقویت شوند.