چرا زمان در ترافیک طولانی می‌شود، اما هنگام کار با گوشی سریع می‌گذرد؟

اخبار اجتماعی پایشگر– زمان همیشه همان‌طور که روی ساعت می‌گذرد، احساس نمی‌شود. گاهی چند دقیقه پشت چراغ قرمز، یک ساعت طول می‌کشد و گاهی دو ساعت با گوشی در یک چشم‌به‌هم‌زدن سپری می‌شود. این تفاوت عجیب، راز نحوه کار ذهن و توجه ماست.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی پایشگر، تصور کنید پشت چراغ قرمز ایستاده‌اید، خیابان شلوغ است، ماشین‌ها در سکوت و سر و صدا، به سختی حرکت می‌کنند. ده دقیقه ترافیک، برایتان یک ساعت طول می‌کشد. حالا در خانه، گوشی خود را باز می‌کنید، چند ویدئو کوتاه می‌بینید یا در شبکه‌های اجتماعی می‌چرخید، دو ساعت می‌گذرد و شما حتی متوجه نمی‌شوید. چرا ذهن ما زمان را در این دو موقعیت به شکل متفاوتی تجربه می‌کند؟

وقتی هر ثانیه طول می‌کشد: تجربه ترافیک

در ترافیک، ما معمولاً منتظر هستیم. منتظر حرکت ماشین، منتظر چراغ سبز، منتظر رسیدن به مقصد. این «انتظار» باعث می‌شود ذهن هر لحظه را با دقت بیشتری ثبت کند. روانشناسان این حالت را «آگاهی افزایش یافته از زمان» می‌نامند: وقتی چیزی حوصله‌مان را سر می‌برد یا ما بی‌حرکت هستیم، هر ثانیه سنگین و محسوس می‌شود.

می‌توان گفت ذهن در این شرایط مثل یک دوربین فیلمبرداری است که هر فریم را بزرگ می‌کند. نتیجه؟ ده دقیقه ترافیک طولانی و کشدار احساس می‌شود، چرا که ذهن، هر لحظه کوچک را به دقت ثبت می‌کند و زمان را بزرگتر از واقعیت می‌بیند.

وقتی زمان ناپدید می‌شود: غرق شدن در گوشی

در نقطه مقابل، وقتی با گوشی کار می‌کنیم، مغز ما مشغول پردازش اطلاعات متعدد است: ویدئوها، پیام‌ها، پست‌ها و بازی‌ها. این فعالیت‌ها توجه ما را کاملاً جذب می‌کنند. ذهن در این حالت وارد وضعیت «جریان» یا Flow می‌شود؛ حالتی که در آن فرد کاملاً درگیر فعالیت است و تمرکز روی لحظه حال باعث می‌شود حس گذر زمان کاهش یابد.

به همین دلیل، دو ساعت پشت گوشی مانند چند دقیقه سپری می‌شود. ذهن کمتر به گذر زمان توجه می‌کند، زیرا تمام انرژی شناختی صرف پردازش محرک‌ها و تجربه لحظه به لحظه شده است.

رمز ادراک متفاوت زمان

چرا ذهن در ترافیک کند و با گوشی سریع عمل می‌کند؟ پاسخ در نحوه تعامل مغز با محیط و فعالیت‌های ماست. وقتی ذهن منفعل و منتظر است، تجربه حسی غالب است: سر و صدا، بی‌حرکتی، استرس و انتظار هر ثانیه را بزرگ می‌کنند. در مقابل، وقتی ذهن فعال و متمرکز است، تجربه شناختی غالب می‌شود: پردازش اطلاعات، تفریح یا سرگرمی، و جریان ذهن باعث می‌شود گذر زمان کوتاه‌تر به نظر برسد.

در واقع، مغز ما زمان را نه بر اساس ساعت، بلکه بر اساس میزان توجه و تعداد رویدادهای ذهنی می‌سنجد. یکنواختی و انتظار زمان را کش می‌دهد، فعالیت و غرق شدن آن را می‌بلعد.

نکات کاربردی برای مدیریت زمان ذهنی

زمانی که پشت ترافیک گیر کرده‌اید، هر ثانیه می‌تواند طولانی و خسته‌کننده به نظر برسد. یکی از راه‌های ساده برای کاهش حس کشدار بودن زمان، مشغول کردن ذهن است. شنیدن موسیقی، پادکست یا کتاب صوتی، یا حتی تمرین کوتاه ذهن‌آگاهی، می‌تواند توجه مغز را از انتظار خالی به تجربه‌ای فعال و جذاب منتقل کند. این کار باعث می‌شود ذهن کمتر روی گذر زمان تمرکز کند و تجربه ترافیک برایتان قابل تحمل‌تر شود.

در نقطه مقابل، وقتی با گوشی و شبکه‌های اجتماعی مشغول هستیم، زمان به سرعت می‌گذرد و گاهی ساعت‌ها بدون آنکه متوجه شویم، سپری می‌شود. آگاهی از این پدیده به شما کمک می‌کند کنترل بیشتری روی گذر زمان داشته باشید. برای مثال، تنظیم یادآور برای استراحت، محدود کردن مدت زمان استفاده یا انتخاب هدف مشخص قبل از باز کردن گوشی، می‌تواند از هدر رفتن بی‌هدف ساعت‌ها جلوگیری کند و تجربه دیجیتال شما را مدیریت‌شده‌تر کند.

به طور خلاصه، نکته کلیدی این است که مغز همواره تحت تأثیر نوع فعالیت و توجه ماست: با تغییر نوع تمرکز، می‌توانیم احساس گذر زمان را کنترل و تجربه خود را بهتر مدیریت کنیم.