چهلمین جشنواره فیلم فجر، “نیاز به تلاش بیشتر”!

یادداشت و تحلیل پایشگر: اکرم محمدی- اعداد در فرهنگ ما  تعاریف خاصی دارند . از تاکید و شانس و نحسی گرفته تا بلوغ و تکامل. در میان اعداد شناخته شده ، عدد40 جایگاه خاصی دارد. این عدد نشانه بلوغ ، تکامل و پختگی است و اگر در موقعیتی قرار بگیریم که این عدد نقشی در آن داشته باشد، ناخوآگاه انتظاراتی هم در پی آن به وجود می آید.امسال جشنواره فیلم فجر ، به این نقطه رسید،اما آیا این جشنواره در چهلمین دوره خود به بلوغ و تکاملی که از آن انتظار می رفت ، رسید؟

واقعیت این است که جشنواره فیلم فجر کارنامه و ویترین سینمای ایران محسوب می شود.کارنامه ای که همیشه نمره های درخشانی نداشته اما لازم بود که این دوره به عنوان سالگرد بلوغ سینمایی ، از نمره  قابل قبولی برخوردار باشد اما متاسفانه در این دوره هم شاهد اتفاقاتی بودیم که نه تنها نتوانسته نمره قبولی دریافت کند، بلکه مهر “نیاز به تلاش بیشتر” بر آن خورده است .البته برگزار کنندگان این دوره از جشنواره همانند سیستم جدید آموزشی ، به دلیل این که نمره در کارنامه شان دیده نمی شود ، با تعریف و تمجید از یکدیگر،روی کارنامه مهر قبولی و تایید بر عملکردشان می زنند.این دوره از جشنواره همانند دانش آموزی است که اگر چه با ارفاق معلم، مُهر قبولی با عنوان “عالی ” دریافت کرده اما از سواد و معلومات درستی برخوردار نیست و درواقع باید از همان عبارت”نیاز به تلاش بیشتر ” برای آن استفاده کرد.

چرای این مسئله به موارد مختلفی برمی گردد.پیش از همه انتخاب دبیر جشنواره است. نقاش زاده ، رزومه خاصی که سبب شود خزاعی او را به عنوان دبیر مهمترین رویداد سینمایی انتخاب کند ، نداشت و این مسئله حالا که جشنواره به پایان رسیده ، بیشتر مشهود است.

نکته بعدی معرفی فیلم های انتخاب شده برای جشنواره بود که پس از اعلام اسامی  ، می شد حدس زد که جشنواره در چه سطحی برگزار خواهد شد.به همه این ها اضافه کنید ، اعضای هیئت داوران جشنواره را که ترکیبی تایید شده از عوامل سینمایی بودند.

تلفیق بخش ملی و بخش بین الملل جشنواره هم یکی از این عوامل است .جشنواره از گذشته های دور، با همین شکل برگزار می شد اما در چند دوره اخیر بخش بین الملل هویتی مستقل برای خود تعریف کرد و مورد اقبال هم واقع شد اما در این دوره به دلیل مشکلات مالی و البته حضور پیدا نکردن سینماگران برجسته خارجی  باعث شد تا  خزاعی به عنوان رییس سازمان سینمایی این دو جشنواره را  تلفیق کند .

نکته ها و اتفاقات قابل تامل در این دوره ، تا روزهای پایانی هم ادامه پیدا کرد و مهمترین آن،حذف بخش مردمی بود.سینمایی که ادعا دارد، مردمی و برای مردم است ، چطور می تواند بخش مردمی را از جشنواره حذف کند؟ جشنواره ای که ادعای بلوغ دارد،چطور نمی تواند از آرای مردمی صیانت کند؟ آیا مسئولان از نحوه انتخاب مردمی ناراضی بودند یا این که دوست داشتند فیلمی که انتظار داشتند، از سوی مردم هم انتخاب شود و حتی اگر غیر این هم باشد و آرا مخدوش شدند، دیگر چه انتظاری می توان داشت آن هم زمانی که همه منتظر اتفاق متفاوت و بلوغ بودند؟

درواقع جشنواره با این اتفاق نه تنها به بلوغ نرسید، بلکه این سئوال پیش می آید که آیا این سینما برای مردم و مخاطب است یا برای مسئولان ؟  با این وضعیت ، این سیمرغ چهل ساله بدون پشتیبان و پشتوانه های اصلی خود به کجا خواهد پرید؟