کتاب‌هایی با صدای چهره‌ها؛ بازیگرانی که به کلمات زندگی بخشیدند

اخبار فرهنگی هنری پایشگر- تاثیر چهره‌ها در تبلیغ کتاب و کتاب‌خوانی و شنیدن کتاب‌ها با صدای هنرپیشه‌ها، جان‌بخشی به کلمات بود، همین شگفت‌انگیزی شنیدن داستان یک کتاب باعث شده هر روز پای هنرمندان بیشتری از حوزه‌های مختلف به گویندگی و خوانش کتاب‌ها باز شود.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی پایشگر، همزمان با شروع پخش برنامه کتاب باز بود که تلاقی چهره‌های سینمایی و تلویزیونی با کتاب، بیشتر از قبل به چشم آمد و در معرض دید مخاطبان و مردم قرار گرفت. اگر تا پیش از آن هنرمندان به طور پراکنده و یا در مصاحبه های خود کتاب‌هایی را برای خواندن معرفی می‌کردند و یا درباره کتابی خاص نظر می‌دادند یا در جشن امضای کتابی شرکت می‌کردند، حالا به طور رسمی برنامه ای شکل گرفته بود تا به واسطه حضور چهره ها، هم سواد کتاب‌خوانی بالاتر برود و هم تجربیات این قشر در اختیار مردم قرار بگیرد.

کمی که از پخش کتاب باز گذشت و پلتفرم‌های خرید اینترنتی کتاب، پایشان به زندگی مردم باز شد، کتاب های صوتی به مدد تجربه ای که با کتاب باز و پیش از آن نمایشنامه های رادیویی، خوب رقم خورده بود، با صدای این چهره ها منتشر شدند.

گویی که رفته‌رفته هر تلاشی صورت گرفته بود تا مردم کتاب‌خوان‌تر شوند و کتاب صوتی با صدای چهره‌هایی چون نوید محمدزاده، هوتن شکیبا، نیکی کریمی و… حداقل آخرین تلاش هایی است که این پلتفرم‌ها برای جذب مخاطبان به کتاب‌خوانی انجام داده‌اند.

هرچند این کتاب‌ها محدود هستند و بیش از آنکه تخصصی باشند، همه‌پسند و عمومی ‌اند و از همه مهم‌تر اغلب تالیف نویسندگان خارجی زبان‌اند و ترجمه، اما به هر روی اقبال مخاطبان از این دست کتاب ها باعث شده تا چهره ها این عرصه را نیز خالی نگذارند و همچنان نیز کتاب های زیادی روی این پلتفرم ها به صورت صوتی منتشر شوند.

نیکی کریمی؛ بازیگری که از ترجمه به خوانش کتاب روی آورد

بعضی از چهره‌هایی که کتاب صوتی خوانده‌اند، با ترجمه و تالیف کتاب آن‌چنان بیگانه نیستند. نیکی کریمی یکی از آنهاست. او حدودا از اوایل دهه ۸۰ در این عرصه فعالیت کرده و کتاب های نور ماه بر درختان کاخ اثر جاناتان کلمنتس، نزدیکی اثر حنیف قریشی و.. را ترجمه کرده است.

نزدیکی یکی از آثاری است که با صدای خودش هم خوانش شده و قطعا همین نکته قابل توجهی بوده تا خوانش کتاب روان تر و دقیق تر صورت بگیرد. کتاب ورونیکا تصمیم می‌گیرد بمیرد، یکی از کتاب های مطرحی است که بین کتاب بازهایی که به نسخه صوتی علاقه‌مند اند، شناخته شده‌تر است.

این کتاب یکی از آثار سه‌گانه پائولو کوئیلو نویسنده ای است که کتاب کیمیاگر او بین ایرانیان معروف تر است. او در این سه‌گانه، به زندگی یک هفته از انسان‌های معمولی پرداخته است. انسان‌هایی معمولی که هرکدامشان ناگهان با یک مفهموم کلیدی و بزرگ مانند عشق، مرگ و قدرت روبه‌رو می‌شوند.

تلاقی بازیگری و گویندگی برای شهاب حسینی و حامد بهداد

فارغ از کتاب های عمومی و مردم پسند یکی از کتاب هایی که به طور خاص به تاریخ اسلام و واقعه عاشورا پرداخته، هفتادوسومین نفر نوشته یاسین حجازی است. شهاب حسینی و حامد بهداد نیز تنها همین یک کتاب را خوانش کرده اند. شهاب حسینی پیش از این فیلم کربلا جغرافیای یک تاریخ را در کارنامه داشته که در آن فیلم که بازسازی واقعه عاشورا بود، نقش راوی را ایفا کرده بود.
حامد بهداد و شهاب حسینی در پشت‌صحنه، تمام نقش را بازی کرده‌اند و صدای آنان به درون داستان پیوند زده شده است. در اصل صداهای شنیده‌شده، کاملاً بازی شده‌اند و کار حالت نمایشی دارد

به گفته کارگردان این کتاب صوتی، پروسه تولید آن یک سال طول کشیده است. رضا اقتصادی در مقام کارگردان درباره انتخاب گویندگان گفته است: «سعی کردیم در انتخاب صداپیشگان، افرادی را انتخاب کنیم که هم محبوبیت و شهرت خاص خود را داشته باشند هم این‌که با فضای مذهبی مأنوس بوده و قبلاً تجربه کار در این حیطه را داشته باشند.

در ابتدا ۱۰ نفر از بازیگران مشهور در لیست قرار می‌گیرند اما به خاطر دغدغه برخی از بازیگران قرعه به نام این سه بزرگوار می‌افتد و آن‌ها هم با شنیدن این خبر مشتاقانه کار را می‌پذیرند.»

به نظر می‌رسد از بین همه کتاب های صوتی این گزارش، بیشتر به عرصه کار چهره هایی که آن را خوانش کرده اند نزدیک است چراکه بیش از آنکه خوانش کتاب باشد، به صورت نمایشنامه رادیویی اجرا و کارگردانی شده است.

اقتصادی درباره پروسه ساخت این اثر بیان می‌کند: «به‌هیچ‌وجه قرار نبود بازیگران صرفاً گویندگی کنند. قصد بر این بود تا آن‌ها کار را بازیگری نمایند و همین اتفاق هم افتاد. حامد بهداد و شهاب حسینی در پشت‌صحنه تمام نقش را بازی کرده‌اند و صدای آنان ضبط شده و به درون داستان پیوند زده شده است. ولیکن در اصل صداهای شنیده‌شده در اثر کاملاً بازی شده‌اند و کار کاملاً حالت نمایشی دارد.»

زوج بازیگری که آثار عباس معروفی را خواندند

این زوج هنرمند هر دو از گوینده های کتاب صوتی هستند. پاکدل که گویندگی و برنامه‌سازی در رادیو را پیش از بازیگری تجربه کرده بود، حالا تعداد زیادی کتاب صوتی را گویندگی کرده که مهم ترین آنها سمفونی مردگان اثر عباس معروفی است.
پاکدل که گویندگی در رادیو را پیش از بازیگری تجربه کرده، حالا تعدادی کتاب را گویندگی کرده که مهم‌ترینش «سمفونی مردگان» عباس معروفی است

رمان از میانه اتفاقات سال‌های مذکور آغاز می‌شود و نویسنده، قصه‌اش را در قالب پازلی خوش‌خوان به مخاطب عرضه می‌کند. نسخه‌ صوتی این رمان به تهیه‌کنندگی دامون آذری و با صدای حسین پاکدل در ۱۳ ساعت و ۵۲ دقیقه تهیه شد. به علاوه رمان های دیگری همچون ثریا در اغما، چهل عاشقانه سرگردان، پنج حکایت اثر ویلیام شکسپیر و … از آثاری است که او در خوانش آنها نقش داشته است.

همسر او عاطفه رضوی نیز که حضور در سینما را با چهره پردازی تجربه کرده، کمتر از پاکدل اما در گویندگی کتاب های صوتی نقش داشته و مهم ترین کتابش هم سال بلوا اثر عباس معروفی است.

از مستور تا ژان تولی، کتاب‌هایی که هوتن شکیبا خواند

پس از آنکه مخاطبان برنامه مهمونیِ ایرج طهماسب با تعجب فراوان مطلع شدند صداپیشه شخصیت بچه، هوتن شکیبا بوده یکی دیگر از قابلیت های این بازیگر به عنوان گوینده ای که تسلط خوبی به شخصیت‌پردازی با صدایش دارد، مشخص شد.
شکیبا پس از صداپیشگی «بچه» دربرنامه «مهمونی»، گوینده کتاب های بسیاری شد که «مغازه خودکشی» اثر ژان تولی از محبوب‌ترین آنهاست

شکیبا پس از آن گوینده کتاب های بسیاری شد که مغازه خودکشی اثر ژان تولی از محبوب ترین آنهاست. مغازه خودکشی منبعی برای اقتباس فیلم کوتاه خودکشی به سبک نیچه هم بود که سال گذشته در جشنواره فیلم کوتاه تهران، برنده جایزه بهترین فیلم جشنواره شد.

این کتاب رمانی در باب مرگ و زندگی است و نویسنده در آن تلاش کرده تا نشان ‌دهد که باید از شکست‌ها درس گرفت و از آن‌ها پلی به سوی موفقیت ساخت. هدف اصلی ژان تولی از نگارش این کتاب ایجاد امید به زندگی در خواننده است. شکیبا همچنین کتاب های سه گزارش کوتاه درباره نوید و نگار نوشته مصطفی مستور، کتاب بالاخره یک روز قشنگ حرف می‌زنم را نیز خوانش کرده است.

وقتی نوید محمدزاده «هیچ دوستی به جز کوهستان» نداشت

تنها کتابی که نوید محمدزاده آن را صوتی کرده، هیچ دوستی به جز کوهستان است. این تجربه ای بود که در بحبوحه خوانش کتاب ها توسط چهره ها برای محمدزاده نیز رقم خورد و جز همان یک بار دیگر تکرار نشد.

هرچند که نویسنده ایرانی کتاب پس از آنکه نسخه صوتی را شنیده بود، گفته بود: «از اینکه هنرمندی چون نوید محمدزاده نسخه شنیداری کتاب را خوانده است خوشحالم و به آن به ‌عنوان یک دستاورد زیبا نگاه می‌کنم»، اما محمدزاده پس از این کتاب تجربه دیگری در گویندگی کتاب صوتی نداشت. این کتاب یادداشت‌ها و گزارش‌هایی از روزهایی است که بهروز بوچانی به دلیل مهاجرت غیرقانونی به کشور استرالیا، در تبعید به سر می‌برد.