شکاف آموزشی،شروع بی عدالتی و تبعیض

گروه یادداشت و تحلیل پایشگر- اکرم محمدی

آموزش در ایران پیشینه ای دور ودراز دارد و داستان دیروز و امروز نیست اما همیشه در سرزمین ما کسانی بودند که مایه فخرو مباهات فرهنگی و آموزشی ما بودند و به همین دلیل همیشه بزرگان می گفتند که “زگهواره تا گور دانش بجوی”.

مقوله آموزش همیشه برای ایرانیان مهم بوده و به همین دلیل هم ایران ، از دیربازبه مرکز علم ، دانش و البته آموزش شهره بوده و این جا را سرزمینی برای کسب علم و دانش  می شناختند.

مهم ترین و قدیمی ترین نهاد آموزشی ما ، دانشگاه جندی شاپور بود که قدمت آن به دوره ساسانیان برمی گردد .هرچند به موارد دیگری، پیش از این هم  اشاره شده است اما معروفترین و شناخته شده ترین آن ها ، جندی شاپور است . این آموزش و دانش اندوزی از آن زمان تا امروز ادامه دارد.در واقع مردم ایران همیشه از سطح سواد و معلومات مناسبی برخوردار بودند و در طول زمان های مختلف سعی کردند تا آموزش عمومی داشته باشند.

آموزش در هر زمان، به فراخور شرایط متفاوت بود اما وجود داشت. از آموزش فرزندان بزرگان، امیران و شاهزادگان شروع شد و  بعد به تدریج با تغییرو تحولات اجتماعی و رشد فرهنگی ، جنبه عمومی تری پیدا کرد و به میان مردم راه یافت، تا جایی که دیگر آموزش امروز جزء لاینفک فرهنگ عامه  شده است.

در هر دوره این آموزش ها با روش خاصی اجرا شدند در دوره ای به عنوان اکابر، زمانی دیگر سوادآموزی ، در موقعیتی دیگرنهضت سواد آموزی و بعد تر هم در مدرسه و دانشگاه ، شکل عام تری پیدا کرد. اما آنچه بیش از هر چیز دیگری اهمیت دارد این است که آموزش همیشه هم برای مردم مهم بوده ومسئولیت اجرای آن همیشه برعهده دولت بوده ودولت  برای افزایش سطح علمی و آگاهی مردم هزینه کرده است تا جایی که الان بیش  از ۹۰ درصد از افراد جامعه  با سواد هستند . رشد آموزشی در جامعه ما تا جایی ادامه پیدا کرد که به تناسب رشد و توسعه مراکز آموزشی، جوانان روستاها و شهرستان های محروم هم توانستند مراحل آموزشی را تا سطوح عالی طی کنند ومناصب مهم را از آن خود کنند.  اما روند آن در سال های اخیر شکل کند تری پیدا کرده است.

آموزش  به قدری اهمیت دارد که در قانون اساسی هم به آن اشاره شده و آمده است:”دولت‏ موظف‏ است‏ وسایل‏ آموزش‏ و پرورش‏ رایگان‏ را برای‏ همه‏ ملت‏ تا پایان‏ دوره‏ متوسطه‏ فراهم‏ سازد و وسایل‏ تحصیلات‏ عالی‏ را تا سر حد خودکفایی‏ کشور به‏ طور رایگان‏ گسترش‏ دهد.”

رشد آموزشی پس از انقلاب  یک واقعیت است اما با توجه به اهداف و برنامه های اولیه، به تدریج از اولویت ها و ایده آل ها فاصله گرفتیم تا جایی که آموزش به دو بخش دولتی و خصوصی تبدیل شده ومتاسفانه  این نخستین گام  برای ایجاد شکاف تحصیلی و آموزشی است.

با توجه به این که یکی از اهداف اولیه انقلاب، عدالت و رفع تبعیض‌هاست ایجاد شکاف آموزشی ، یکی از مواردی است که این هدف مهم و ضروری را نقض می کند . با این حال ،آموزش نیازمند برنامه ریزی است اما متاسفانه در سال ها ی اخیر این مبحث مهم با اما و اگر های بسیاری روبه رو شده است.از تعداد روزهای آموزشی گرفته تا سطح معلومات و روند لاکپشت وار آموزشی و در نهایت کاهش سطح سواد دانش آموزان و البته افزایش میانگین سنی و معلمان و به روز نشدن دانسته هایشان.

به نظر می رسد که بازگرداندن با میل و علاقه دانش آموزان به مدرسه  و رشد آموزشی؛ نیازمند حضور کارشناسان خبره در حوزه آموزش است که در حال حاضر به نظر می رسد  وزارت آموزش و پرورش ،فاقد این نفرات است.چرا که اگر حضور داشتند وضعیت تحصیلی و آموزشی ما اینگونه نبود.