استاد ادبیات: اعتدال؛ جوهره شعر، نثر و اندیشه سعدی است/ وجود نسخه‌های خطی گلستان در چین

اخبار فرهنگی هنری پایشگر- به گفته یک استان زبان فارسی اعتدال سعدی بسیار شگفت‌آور است. اگر به سخن سعدی بنگریم آن را می‌توان در یک کلمه خلاصه کرد و آن اعتدال است. این اعتدال جوهره شعر، نثر و اندیشه سعدی به‌شمار می‌رود.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی پایشگر، نشست «سعدی در چین و چین در آثار سعدی» دوشنبه ۳ اردیبهشت در دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی دانشگاه علامه طباطبائی و به همت انجمن آثار و مفاخر فرهنگی با همکاری دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی دانشگاه علامه طباطبائی برگزار شد.

توجه به شعر و اندیشه سعدی در چین به ع.نوان کشوری که حائز فرهنگی عظیم و غنی است، نشان از عمق نفوذ و جایگاه رفیع فرهنگ ایرانی در جهان علم و ادب است

در این نشست محسن حبیبی رییس دانشکده ادبیات دانشگاه علامه طباطبایی، غلامرضا مستعلی پارسا مدیر گروه زبان و ادبیات فارسی این دانشکده، سعید حمیدیان استاد زبان و ادبیات فارسی، کاوه خورابه معاون پژوهشی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، هوانک یینک هوی دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پکن و محمد امیر جلالی عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبائی سخنرانی کردند.

محسن حبیبی در ابتدای این رویداد با یادآوری جایگاه و اهمیت قله های زبان و ادب فارسی از جمله حافظ، سعدی و حکیم نظامی گفت: بزرگانی چون سعدی حتی به تنهایی برای فرهنگ و تاریخ یک کشور کفایت می کند. این درحالی است که در ایران عزیز ما از گذشته تا امروز، چهره های نامدار و بزرگ فراوانی حضور دارند که هرکدام جهانی از علم، ادب و فرهنگ به شمار می روند.

رییس دانشکده زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی با تاکید بر اینکه باید گوهرهای موجود در شعر و اندیشه سعدی بیشتر و بهتر به نسل های جوان منتقل شود، ادامه داد: تا از رهگذر این اقدام، میراث عظیم ادبی ایران به جهت هویت سازی در اختیار این نسل قرار گیرد.

حبیبی گفت: با توجه به عنوان نشست امروز، به این نکته نیز باید اشاره کرد که شعر سعدی جایگاه ویژه ای در کشور چین دارد. با این وصف هنوز هم عرصه تحقیق و پژوهش در این زمینه بسیار گسترده است. توجه به شعر و اندیشه سعدی در چین به عنوان کشوری که حائز فرهنگی عظیم و غنی است، نشان از عمق نفوذ و جایگاه رفیع فرهنگ ایرانی در جهان علم و ادب است.

عشق و محبت؛ جانمایه سخن سعدی

غلامرضا مستعلی پارسا نیز با بیان این نکته که جانمایه سخن سعدی، عشق و محبت است، گفت: او غزل عاشقانه را به اوج رسانده و سخن اصلی او در این غزل ها آن است که معشوق اصلی سعدی، همانا انسان است.

رییس گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی تصریح کرد: پیام سعدی برای امروز ماهم این است که باید عشق و محبت را به مردم ارزانی بداریم؛ اینکه همه مردم، معشوق و شایسته محبت و دوست داشتن هستند.

اهمیت اعتدال و میانه روی در اندیشه سعدی

سعید حمیدیان استاد زبان و ادبیات فارسی دیگر استاد و سخنران حاضر در این نشست بود.

سعدی را می‌توان در یک کلمه خلاصه کرد و آن اعتدال است

او در ابتدای سخنان خود اظهار کرد: بسیاری از بزرگان ما نسبت به سعدی دیدگاه انتقادی دارند و بی توجهی‌هایی را به او روا داشته‌اند، آن‌ها به ستیز با سعدی برخاسته‌اند چرا که اقتضای زمانه‌شان اینگونه بوده که سعدی را ناچیز بشمارند.

استاد زبان و ادبیات فارسی اضافه کرد: کلام این شاعران در مخالفت با سعدی تنها یک چیز بوده: ستیز لجوجانه با سعدی و رودررو قرار دادن او با حافظ. آنها بر همه چیز سعدی تاخته‌اند. مثلا گفته‌اند که چرا سعدی در روزگاری که مغولان بر ایران تاخته بودند، به جهانگردی پرداخت؟ یا ایراد گرفته‌اند که چرا سعدی در زمانه آشوب و حمله‌ مغول، غزل عاشقانه گفت؟

حمیدیان تاکید کرد: من در کسانی که اینگونه داوری نسنجیده می‌کنند، اظهار نظری درست و منطقی ندیده‌ام، برای نمونه آن‌هایی که می‌گویند سعدی اخلاق کاسب‌کارانه دارد، یک مثال هم برای درستی دعوی خود نیاورده‌اند.

او در پایان گفت: اعتدال سعدی بسیار شگفت‌آور است. اگر سخن سعدی را بنگریم آن را می‌توان در یک کلمه خلاصه کرد و آن اعتدال است. این اعتدال جوهره شعر، نثر و اندیشه سعدی به‌شمار می‌رود.

اندیشه «حقوق بشری» سعدی

کاوه خورابه نیز در این آیین ضمن گرامی‌داشت هفتاد و پنجمین سال ساخت بنای مزار سعدی به همت انجمن آثار ملی (انجمن آثار و مفاخر فرهنگی) گفت: مرحوم زرین کوب تاکید می کند که سعدی در همه عرصه های ادبی در اوج است، حتی آنجا که در حماسه سرایی با حکیم فردوسی هماوردی می کند.

سعدی هیچ پروایی ندارد که حاکمان زمانه خویش را برای عدم مدارا با مردم زمانه خویش نقد کند

معاون پژوهشی انجمن آثار و مفاخر اظهار کرد: وقتی از حماسه بزمی و رزمی حکیمان فردوسی و نظامی سخن می گوییم، شایسته است که از حماسه حکمی سعدی نیز سخن به میان آوریم.

خورابه گفت:مسئله «دیگری» در اندیشه سعدی جایگاه ویژه ای دارد. چرا که او دائما پروای دیگری دارد؛ چیزی که در جهان امروز ما حلقه مفقوده به شمار می رود.

معاون پژوهشی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی تاکید کرد: حکمت عملی، اخلاق، تساهل و تسامح در جای جای شعر سعدی موج می زند. از این رو، او هیچ پروایی ندارد که حاکمان زمانه خویش را برای عدم مدارا با مردم زمانه خویش نقد کند.

خورابه گفت: مبانی«حقوق بشری» در جای جای شعر سعدی رخ می نماید. او بوستان و گلستانی را فراهم آورده که ما را به این بیت زیبا رهنمون می کند: بنی آدم اعضای یکدیگرند(یک پیکرند؟)/ که در آفرینش زیک گوهرند

چین در آثار سعدی بازتاب فراوان داشت

دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پکن نیز در این نشست در ارتباطی تصویری به زبان فارسی سخنرانی کرد و گفت: چین، اندیشه چینی ها و مظاهر فرهنگی این کشور در آثار سعدی بازتاب فراوان داشته است.

هوانک یینک هوی افزود: سفر سعدی به شهر کاشغر چین بسیار مهم است. او در گلستان و در باب پنجم این کتاب از دیدار و گفت و گوهای خود با اهالی کاشغر سخن به میان آورده است.

وی تاکید کرد: گلستان سعدی یکی از متون مهم و تاثیرگذار ادبی است که نسخه های خطی فراوانی از آن در چین نگهداری می شود. این امر گواهی بر اهمیت و جایگاه رفیع شیخ اجل سعدی در فضای علمی،فرهنگی و ادبی کشور چین است.

آثار سعدی از جنوب هند تا روم شرقی مورد توجه اندیشمندان و ادبا بوده است

محمد امیرجلالی آخرین سخنران این رویداد بود. او گفت: سعدی شهرت جهانی دارد. آثار او از جنوب هند تا روم شرقی مورد توجه اندیشمندان و ادبا بوده است.

استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی افزود: بنابر تحقیقات تاریخی، شعر سعدی بر روی کتیبه های موجود در شهر هانگجو در چین منقش شده است. اخیرا نیز کتیبه هایی در این شهر کشف شده است که مربوط به سده هشتم قمری و حاوی اشعاری از سعدی شیرازی است. این امر نشانگر آن است که اشعار شیخ اجل پیش از این تاریخ در چین رواج داشته است.

جلالی تصریح کرد: در جای جای موزه های چین آثاری منقش به اشعار سعدی وجود دارد و نسخه های خطی متعددی از بوستان و گلستان وی نیز در دانشگاه های این کشور نگهداری می شود. همه اینها حاکی از جایگاه رفیع این شاعر در چین و نشانگر عمق علاقه چینی ها به فرهنگ و ادب ایران است.