چشم‌انداز مبهم، اما حیاتی برای اقتصاد ایران/ سایه رم بر بازار ارز؛ دلار در انتظار سیگنال دیپلماتیک برای سقوط یا صعود

اخبار سیاسی پایشگر– پیش‌بینی دور دوم مذاکرات ایران و آمریکا که قرار است امروز در رم برگزار شود، نیازمند تحلیل دقیق از موضع‌گیری‌ها، تحولات منطقه‌ای، و نقش‌آفرینی بازیگران ثالث است.

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری پایشگر، در شرایطی که هر دو کشور سیگنال‌هایی گاه متناقض اما حاکی از تمایل به حفظ مسیر گفت‌وگو مخابره کرده‌اند، می‌توان این دور از مذاکرات را ادامه‌ای محتاطانه و البته شکننده از تعامل دیپلماتیک تلقی کرد.
آنچه مسلم است، این گفت‌وگوها بیش از آن‌که به نتیجه‌ای فوری منجر شوند، بسترساز روندی بلندمدت برای کاهش تنش و مدیریت بحران خواهند بود.

جلوگیری از فروپاشی ارتباطات دیپلماتیک

در سطح فنی، مذاکرات غیرمستقیم، آن‌هم در کشوری ثالث مانند ایتالیا، به معنای وجود موانع جدی در برقراری گفت‌وگوی مستقیم است.
این شکل از مذاکره معمولاً زمانی انتخاب می‌شود که سطح بی‌اعتمادی بسیار بالاست، اما همچنان دو طرف خواهان جلوگیری از فروپاشی کامل ارتباطات دیپلماتیک هستند.
تیم‌های فنی احتمالاً حول موضوعات محدود اما حیاتی مانند آزادی برخی منابع مالی، کاهش گام‌به‌گام تحریم‌ها، و کنترل فعالیت‌های هسته‌ای ایران به شکل نمادین یا بازگشت به برخی تعهدات برجامی متمرکز خواهند شد.

از منظر سیاسی، دولت آمریکا تحت فشار داخلی برای مدیریت بحران‌های بین‌المللی و کاهش تنش در خاورمیانه، نیازمند آن است که راهی برای مهار بحران‌های چندجانبه پیدا کند، بدون آن‌که متهم به دادن امتیاز بدون دستاورد شود.

ایران نیز در بحبوحه مشکلات اقتصادی و فشارهای داخلی، از سرگیری مذاکرات را به مثابه ابزاری برای کاهش فشارهای بین‌المللی تلقی می‌کند، البته با حفظ چارچوب‌های عزت‌محورانه در سیاست خارجی که همواره بر عدم عقب‌نشینی یک‌جانبه تأکید داشته است.

رم، انتخابی هوشمندانه

در سطح دیپلماتیک، رم به عنوان محل مذاکرات، انتخابی هوشمندانه و بی‌طرفانه است که نشان از تمایل دو طرف به دور نگه داشتن گفت‌وگوها از فضاهای پرتنش منطقه‌ای همچون قطر یا عمان دارد.
اتحادیه اروپا و برخی قدرت‌های میانجی مانند ایتالیا، فرانسه و حتی واتیکان، ممکن است نقش تسهیل‌گر را برعهده گیرند.
همچنین، نقش غیررسمی چین و روسیه به عنوان متحدان راهبردی ایران، و نیز تاثیر اسرائیل به عنوان مخالف سرسخت هرگونه نزدیکی تهران و واشینگتن، از عوامل کلیدی در تعیین فضای مذاکراتی خواهند بود.

واقعیت های میدانی

واقعیت‌های میدانی، از جمله جنگ غزه، رقابت‌های منطقه‌ای، و حملات اخیر به منافع آمریکا در منطقه، سایه‌ای سنگین بر مذاکرات انداخته‌اند.
در چنین شرایطی، دو طرف ناگزیرند هرگونه توافق یا تفاهم را نه به عنوان نتیجه‌ای نهایی، بلکه به عنوان “مدیریت مرحله‌ای بحران” تلقی کنند.
پیش‌بینی می‌شود که دور دوم نیز بدون اعلام نتایج قطعی پایان یابد، اما نشانه‌هایی از تداوم گفت‌وگو در قالب کانال‌های موازی یا پشت‌پرده باقی بماند.

احتمال کاهش بیشتر نرخ ارز

با توجه به تجربه دور نخست مذاکرات که منجر به کاهش قابل‌توجه نرخ ارز شد، در صورتی که دور دوم مذاکرات ایران و آمریکا در رم با نشانه‌های مثبت، حتی در حد حفظ کانال گفت‌وگوها همراه باشد، احتمال کاهش بیشتر نرخ ارز وجود دارد.
بازار ارز به شدت به سیگنال‌های سیاسی حساس است و هرگونه نشانه از کاهش تنش یا گشایش دیپلماتیک، می‌تواند به تقویت ریال و افت نرخ دلار بینجامد، هرچند این کاهش ممکن است موقتی و وابسته به استمرار روند مذاکرات باشد

جمع‌بندی

در جمع‌بندی، می‌توان گفت دور دوم مذاکرات رم، فرصتی محدود اما مهم برای سنجش نیت طرفین است.
مسیر مذاکرات پرمخاطره، پیچیده و مشروط به متغیرهای غیرقابل پیش‌بینی منطقه‌ای و داخلی است.
این مذاکرات، بیش از آن‌که به دستاورد فوری منجر شود، به آزمونی برای ظرفیت بازیگران در حفظ خطوط ارتباطی و جلوگیری از تقابل مستقیم بدل خواهد شد.
اگرچه امیدها به دستیابی به یک توافق جامع پایین است، اما نفس برگزاری مذاکرات در چنین شرایطی، خود نشانه‌ای مثبت در دلِ بحرانی ژئوپلیتیک است.