سکوت دیپلماتیک، سیگنال گرانی و بازی روانی با جیب مردم/ وقتی بازار ارز بیش از تصمیمات اقتصادی، به زمزمه‌های سیاسی واکنش نشان می‌دهد

اخبار اقتصادی پایشگر– با هر وقفه یا پیشرفت در مذاکرات ایران و آمریکا، بازار ارز به سرعت واکنش نشان می‌دهد.

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری پایشگر، قیمت دلار نه بر پایه واقعیت اقتصادی، بلکه تحت تأثیر جو روانی و سیاسی نوسان می‌کند.
در این میان، نقش مسئولان در مدیریت انتظارات و ارائه سیگنال‌های باثبات بیش از پیش حیاتی شده است.

وقفه کوتاه در مذاکرات ایران و آمریکا، اگرچه ممکن است از نظر فنی صرفاً یک تأخیر موقت تلقی شود، اما به‌سرعت اثرات روانی خود را بر بازار ارز ایران نشان می‌دهد.

حساسیت بازار ارز

بازار ارز به‌شدت نسبت به تحولات سیاسی و به‌ویژه روند مذاکرات هسته‌ای حساس است و هرگونه توقف، حتی کوتاه‌مدت، می‌تواند به افزایش انتظارات منفی و نگرانی از بازگشت به فضای تحریمی منجر شود.
این نگرانی‌ها معمولاً باعث افزایش تقاضای سفته‌بازانه و رشد قیمت ارز در کوتاه‌مدت می‌شود.

از سوی دیگر، این وقفه‌ها به نااطمینانی در بازار دامن می‌زنند و باعث می‌شوند فعالان اقتصادی از تصمیم‌گیری‌های کلان یا سرمایه‌گذاری‌های جدید خودداری کنند.

در شرایطی که بازار چشم‌انتظار گشایش‌های سیاسی و اقتصادی است، هر تأخیری می‌تواند به‌منزله بن‌بست در مذاکرات تلقی شود و فشار افزایشی بر نرخ ارز وارد کند.
به‌ویژه زمانی که هم‌زمان با تحولات منطقه‌ای یا اظهارنظرهای منفی طرف‌های مذاکره همراه شود.

رویکرد شفاف و منسجم

برای جلوگیری از نوسانات شدید ارزی ناشی از تحولات مذاکراتی، مسئولان کشور باید رویکردی شفاف، منسجم و مبتنی بر منافع ملی در قبال گفت‌وگوهای دیپلماتیک اتخاذ کنند.
ایجاد وحدت رویه در سیاست خارجی، پرهیز از اظهارنظرهای متناقض، تقویت تیم مذاکره‌کننده با حمایت سیاسی کامل و ارسال سیگنال‌های مثبت به بازار از جمله وظایف حیاتی دولت و نهادهای تصمیم‌گیر است.

مرتضی افقه اقتصاد دان

خبرنگار پایشگر با هدف بررسی بیشتر این موضوع و تاثیر مذاکرات ایران و آمریکا بر کاهش نرخ ارز، گفتگویی با مرتضی افقه استاد دانشگاه و اقتصاد دان انجام داده است.
وی در این گفتگو با سیاسی خواندن طرح استیضاح همتی وزیر سابق اقتصاد، بخش قابل توجهی از مشکلات اقتصادی کشور را ناشی از عملکرد نمایندگان مجلس عنوان کرد.

نقش سیاست در اقتصاد ایران

مرتضی افقه، اقتصاددان و استاد دانشگاه، ضمن تأکید بر تأثیر مستقیم تحریم‌ها بر نرخ ارز و سایر متغیرهای اقتصادی، اظهار داشت: «از سال ۱۳۹۷ و با آغاز دور جدید تحریم‌ها، نوسانات شدید اقتصادی آغاز شد.

هر تحول یا حتی اظهارنظر شفاهی درباره مذاکرات ایران و آمریکا به‌سرعت تأثیر روانی بر بازار ارز داخلی می‌گذارد.»

وی افزود: «در ماه‌های اخیر، تحولات سیاسی، نظامی و اقتصادی در منطقه شدت یافته که بی‌ثباتی نرخ ارز را نیز تشدید کرده است.
سقوط بالگرد حامل رئیس‌جمهور پیشین، حملات متقابل ایران و اسرائیل و نیز پیروزی ترامپ، که طراح تحریم‌های ۱۳۹۷ بود، همگی فشار روانی بر اقتصاد ایران وارد کرده‌اند.»

انتقاد از مجلس

این استاد دانشگاه با انتقاد از تصمیم مجلس در استیضاح وزیر اقتصاد، عنوان کرد: «استیضاح آقای همتی اقدامی جناحی و سیاسی بود، نه اقتصادی.
مجلسی که تنها شش ماه پیش به وی رأی اعتماد داده بود، حال باید پاسخ دهد چرا بدون تغییر در شرایط کلی اقتصادی کشور، تصمیم به برکناری وی گرفت.»

بانی مشکلات اقتصادی کشور

افقه تصریح کرد: «نمایندگان مجلس خود بانی بخشی از مشکلات اقتصادی کشور هستند، چرا که با رویکردی تندروانه، مانع اصلی در مسیر مذاکرات و کاهش فشار تحریم‌ها محسوب می‌شوند.
بنابراین برکناری همتی را نمی‌توان راهکاری برای کنترل نرخ ارز دانست.»

وی همچنین با اشاره به حذف ارز نیمایی در دوره همتی، گفت: «گرچه با این اقدام مخالف بودم، اما افزایش نرخ ارز را نمی‌توان به‌طور کامل به آن تصمیم نسبت داد.
آنچه بازار را هدایت می‌کند، انتظارات و اثرات روانی ناشی از تحولات بین‌المللی است.»

در پایان، افقه هشدار داد که تغییرات مکرر در تیم اقتصادی دولت می‌تواند تصمیم‌گیری‌ها را به تعویق انداخته و به افزایش بی‌ثباتی در اقتصاد دامن بزند.

موضوعی که مسئولیت آن متوجه تصمیم‌گیران سیاسی، به‌ویژه نمایندگان مجلس، خواهد بود.