موگرینی در دهمین سالگرد برجام: دیپلماسی بر تنش غلبه کرد

اخبار بین‌الملل پایشگر_ مسئول پیشین سیاست خارجی اتحادیه اروپا در دهمین سالگرد توافق هسته‌ای ایران (برجام)، از این توافق به‌عنوان نمونه‌ای بارز از غلبه دیپلماسی بر تنش یاد کرد.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی پایشگر ، فدریکا موگرینی که در زمان حصول توافق هسته‌ای میان ایران و گروه ۱+۵ در سال ۱۳۹۴، ریاست سیاست خارجی اتحادیه اروپا را بر عهده داشت، ضمن بازنشر پیامی در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) یادآور شد که برجام، نمادی از پیروزی دیپلماسی و چندجانبه‌گرایی در برابر فضای تنش و بی‌اعتمادی بود.

در پیامی که مسئول پیشین سیاست خارجی اتحادیه اروپا در حساب کاربری خود بازنشر کرده، خلاصه‌ای از نکات کلیدی برجام آمده است. این پیام توسط یکی از حساب‌های مرتبط با سوابق فعالیت‌های سیاسی اتحادیه اروپا منتشر شده و در آن آمده است که بر اساس برجام برنامه هسته‌ای ایران صرفاً اهداف غیرنظامی را دنبال خواهد کرد، محدودیت‌هایی برای غنی‌سازی اورانیوم در نظر گرفته شده، دسترسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تأسیسات ایران افزایش یافته و در ازای اجرای تعهدات، تحریم‌ها لغو خواهند شد.

این پیام به نقل از باراک اوباما، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، می‌افزاید: «این توافق بر پایه اعتماد بنا نشده، بلکه مبتنی بر راستی‌آزمایی است. تمامی مسیرهای دستیابی به سلاح هسته‌ای مسدود شده‌اند.»

در ادامه، موگرینی نیز تأکید کرده است: «دیپلماسی می‌تواند بر دهه‌ها تنش غلبه کند» و محمدجواد ظریف، وزیر خارجه وقت ایران، بر ماهیت سازنده این توافق تأکید کرده و نوشته است: «توافق هسته‌ای ایران نشان داد که تعامل سازنده مؤثر است. با حل این بحران غیرضروری، افق‌های تازه‌ای برای تمرکز بر چالش‌های مشترک گشوده شده است.»

در این پیام به مکانیسم ماشه نیز اشاره و یادآوری شده است که این سازوکار برای نقض توافق از سوی ایران در نظر گرفته شده است؛ موضوعی که پس از خروج ایالات متحده از برجام، مشروعیت خود را از دست داده است.

برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران طی سال‌های گذشته همواره تحت فشارهای سیاسی و اتهامات بی‌اساس کشورهای غربی قرار داشته است. پیش از توافق هسته‌ای (برجام)، این کشورها تلاش کردند با امنیتی‌سازی موضوع هسته‌ای ایران، مسیر تحریم و تهدید نظامی را در پیش گیرند؛ اما با بسته شدن پرونده ابعاد احتمالی نظامی (PMD) در سال ۱۳۹۴، این ادعاها بی‌اساس شناخته شد.

ایران پس از امضای برجام به‌طور کامل به تعهدات خود پایبند ماند، ولی در سال ۱۳۹۷ دولت آمریکا به‌صورت یکجانبه از توافق خارج شد و کشورهای اروپایی نیز نتوانستند به تعهدات خود عمل کنند. در پی این رفتارها، ایران در چارچوب مفاد برجام، اقدام به کاهش مرحله‌به‌مرحله تعهدات خود کرد و بارها تأکید نمود که این اقدامات برگشت‌پذیر است و در صورت اجرای کامل تعهدات از سوی طرف‌های مقابل، ایران نیز به تعهدات باز خواهد گشت.

اوایل امسال، دور جدیدی از مذاکرات میان ایران و آمریکا با میانجیگری عمان، در مسقط و رم برگزار شد که پنج دور گفت‌وگو را دربر گرفت. با وجود ارزیابی مثبت طرف آمریکایی از روند مذاکرات، حمله نظامی رژیم صهیونیستی به تأسیسات هسته‌ای ایران، مسیر گفت‌وگوها را با اختلال جدی مواجه کرد.

در همین پیوند، مجلس شورای اسلامی قانونی را تصویب کرد که بر اساس آن ورود هرگونه بازرس، از جمله مدیرکل آژانس، به کشور ممنوع بوده و نصب دوربین‌های پادمانی و فراپادمانی نیز متوقف شد. همچنین، ارائه هرگونه گزارش از فعالیت‌های هسته‌ای ایران به آژانس ممنوع اعلام شده است.

دکتر مسعود پزشکیان رئیس جمهوری کشورمان ضمن ابلاغ این قانون به سازمان انرژی اتمی، شورای‌عالی امنیت ملی و وزارت امور خارجه تاکید کرده است که ادامه همکاری‌ها با آژانس، مشروط به اصلاح رفتارهای دوگانه در قبال پرونده هسته‌ای ایران است.

جمهوری اسلامی ایران در مواضع رسمی خود بارها تأکید کرده است که به دیپلماسی متعهد است و آمادگی دارد برای رسیدن به توافقی منصفانه، پایدار و قابل اتکا که لغو واقعی تحریم‌ها را به‌همراه داشته باشد، در مذاکرات بر اساس احترام متقابل شرکت کند.