یک ظاهر و چندین باطن

گروه یادداشت و تحلیل سیاسی پایشگر: سمیرا فرخ‌منش- بعضی مواقع یک مقام ارشد سیاسی تصمیم حساسی می‌گیرد که می‌داند عمل به آن مخالفانی به دنبال دارد اما از شدت و اندازه این مخالفت ها آگاه نیست.

پس تصمیم مورد نظر را اعلام می‌کند تا با علنی شدن آن در سطح جامعه، مخالفان موضع خود را نشان داده و درجه مخالفت‌ها آشکار شود.

مقام سیاسی قطعا تا پیش از آن هم می‌دانسته تصمیم مورد نظر مورد تایید عده ای قرار نمی‌گیرد. اما از آنجا که عمل سیاسیِ دقیق، مشروط به حساب و کتابِ دقیق است، اینگونه می‌توان میزان قابل توجهی از جنس و مقدار اعتراضات را اندازه گیری کرد که این اندازه‌گیری و “برآورد بازخوردها” قطعا در آینده به کار خواهد آمد.

◀️ سنجیدن واکنشها همیشه مختص مخالفین سیاسی نیست. یعنی می‌توان تصمیمی خاص و غیرمعمول را مطرح کرد تا واکنش بازارهای اقتصادی، نهادهای مذهبی یا فضای فرهنگی جامعه را نیز دریافت و مورد بررسی قرار داد.

◀️ بعضی مواقع مقام سیاسی تصمیم (غیرمتعارفی) را اعلام می‌کند نه به این خاطر که قصد عملی کردن آن را دارد. چون می‌داند آنچه او می‌گوید به دلایل ایدئولوژیک/فرهنگی/اقتصادی/مذهبی/ در آن قد و قواره، شدنی نیست.

اما با طرح موضوع می‌تواند میزانی از حساسیت های موجود در دل جامعه را بیرون کشیده و زمینه را برای انجام آن در آینده، در اندازه های کمتر و شاید سبک تر آماده کند. چیزی معادل همان “به مرگ بگیر، به تب راضی بشه” خودمان!

درواقع وقتی شما می‌دانید قادر به انجام عملی با درجه سختی بالا نیستید، اما آن را مطرح کرده و پیش می‌کشید تا موفق به انجام عملی از همان جنس اما با شدت و حساسیت کمتر بشوید. یعنی کار همان کار است اما قد و وزن و مساحتش تغییر می‌کند.

برای مثال بحث قطع رابطه کامل با یک کشور مطرح می‌شود اما پس از مدتی صرفا رابطه سیاسی با آن متوقف می‌شود و بقیه تعاملات اقتصادی یا فرهنگی یا … باقی می‌ماند. یا برعکس صحبت از ایجاد ارتباط با کشوری در سطوح بالا بیان می‌شود، اما پس از مدتی، تعامل در سطحی کمتر ( توسط مقامات پایین تر یا میانجی‌های واسطه) شکل می‌گیرد.

◀️اینکه چرا یک تصمیم سیاسی گرفته می‌شود، می‌تواند دهها “چرا” و “چگونه” به دنبال خود بکشاند. چراهایی که قرار نیست شما پاسخ همه آنها را بدانید و حتی شاید تا همیشه بی جواب باقی بمانند.