تاثیر FATF و کرونا بر بورس ایران

گروه یادداشت و تحلیل بورس پایشگر- بورس تهران پس از ثبت بازدهی چشم‌گیر حدود 17 درصدی در بهمن به استقبال آخرین ماه از سال رویایی 98 می‌رود.
سالی‌ که تا پایان ماه یازدهم، بازدهی شاخص کل به حدود 168 درصد رسیده است. بورس در سال 98 تمامی سطوح مقاومتی تحلیلی را جا گذاشت و اتفاقا بیشترین سود را کسانی کسب کردند که کمترین بهایی به تحلیل می‌دادند. اما طی روزهای تعطیل اخیر بار دیگر اخباری در کشور منتشر شده است که می‌تواند بر سهام نیز اثرگذار باشد. ارائه آمار رسمی از مبتلایان به کرونا در کشور در کنار قرار گرفتن ایران در لیست سیاه FATF از جمله مواردی است که می‌تواند بر روند کنونی سهام اثرگذار باشد.
شایعاتی از تلاش برخی از کشورهای برای بستن مرزها با کشور به گوش می‌رسد. کرونا اثر خود را در بازار جهانی منتقل کرده است و در این موضوع تردیدی وجود ندارد. این ویروس در بیش از یک ماه گذشته بخشی از اقتصاد بزرگ چین را فلج کرد و ضربات شدیدی را از این منظر به اقتصاد جهانی وارد کرد.
بیش از آن‌که نگرانی از مرگ ناشی از کرونا وجود داشته باشد نگرانی از سرایت و همه‌گیر شدن این ویروس مشاهده می‌شود که می‌تواند مشکلات حاد تنفسی را ایجاد کند. سرانجام این موضوع دامن کشور ما را نیز گرفته است و آمار از کشته‌شدگان ناشی از این موضوع به گوش می‌رسد.
اگر بنا بر این باشد که این ویروس به اپیدمی در کشور تبدیل شود طبیعتا با اثر بر سلامت فعالان اقتصادی به اقتصاد کشور نیز ضربه وارد می‌کند و این موضوع در شرایط تحریمی کنونی می‌تواند هزینه‌های بیشتری را به دنبال داشته باشد.
در نتیجه شرکت‌های بورسی نیز جزئی از اقتصاد کشور بوده و از این موضوع می‌توانند ضربه بپذیرند. اما مگر بورس ما در شرایط کنونی از حالت منطقی تبعیت کرده و رشدهای کنونی سهام از واقعیت‌های داخلی یک شرکت تبعیت می‌کند؟
مگر شرکت‌های ورشکسته بازار سهام مانند شرکت‌های زیرمجموعه بازار پایه که در شرایط کنونی که فعالیشان متوقف شده است با دلیل منطقی رشد کرده‌اند؟
به صورت کلی کرونا همان‌طور که به اقتصاد چین به عنوان دومین غول اقتصادی جهان ضربه وارد کرد می‌تواند به اقتصاد ایران هم ضربه وارد کند اما این‌که این موضوع در بورس تهران منعکس شود باید گفت علت رشدهای اخیر سهام فوران نقدینگی به سمت بازار سهام بوده است و واقعا دلیل دیگری جز این نمی‌توان برشمرد و سهام بسیاری از شرکت‌های در بازار سهام کشور ماه‌ها است که از خطوط قرمز عبور کرده‌اند.
اما در خصوص FATF نیز تمامی موارد بالا مطرح است. مخالفت با لوایح مرتبط با FATF از سوی شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام باعث شد ایران به لیست سیاه FATF برود. اما در این خصوص نیز ارزش سهام بسیاری از شرکت‌ها فاصله زیادی از واقعیت خود دارند و موضوعی مانند رشد قیمت بر اساس تجدید ارزیابی یا رشدهای حبابی سهام در بازار پایه ربطی به واقعیت ارزش‌گذاری و اقتصادی ندارد.
اما در واقعیت FATF می‌تواند به تنگ‌تر شدن فضا بر تجارت بین‌الملل کشور منجر شود. البته به صورت منطقی زمانی‌که در وضعیت تحریم سیستم بانکی قرار داشته‌ایم شرکت ایرانی نمی‌توانسته از سیستم مالی بین‌المللی استفاده کند و حتی دانشجویان که به دیگر کشورها برای تحصیل مهاجرت کرده‌اند نیز با مشکل افتتاح حساب بانکی مواجه بوده‌اند.
آیا قرار گرفتن در لیست سیاه FATF می‌تواند این فضا را تشدید سازد؟ با وجود تمام خوشبینی‌هایی که بعضا در شرایط کنونی مطرح می‌شود نمی‌توان این موضوع را کامل رد کرد. در شرایطی که دسترسی به دلارهای نفتی مشکل شده است اگر دلارهای غیرنفتی نیز به اقتصاد کشور نرسند صعود دلار تشدید خواهد شد و این موضوع احتمالا کشور را به سمت اجبار راه‌حل‌های غیراقتصادی مانند مذاکرات سیاسی می‌تواند پیش ببرد.
این مطلب در شبکه مجمع فعالان اقتصادی منتشر شده است.