نگاهی  به شاهکارهای پیکاسو در موزه هنرهای معاصر

گزارش فرهنگی هنری پایشگر _ اکرم محمدی -وقتی که پول های نفت به ایران سرازیر شد، یکی از مواردی که  به دستور فرح برای حفظ ارزش پول ها  و سرمایه گذاری انجام شد، عرصه هنر و به طور خاص ،خریدآثار  هنرهای تجسمی بود.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی پایشگر ،الان این آثار بعد از گذشت سال ها ، اهمیت بیشتری پیدا کرده و موزه هنرهای معاصر به یکی از شناخته شده ترین موزه های جهان تبدیل شده است.

در پی همین سیاست گذاری ها و خرید آثار هنری ،پیکاسو هنرمند نام آشنای اسپانیایی،آثار متعددی از این هنرمند خریداری و در موزه هنرهای معاصر نگهداری شده است.از نقاشی و مجسمه گرفته تاتصویر سازی ، چاپ و لیتوگرافی.درواقع موزه هنرهای معاصر گنجینه ای ارزشمند از آثار این هنرمند را حفظ کرده است .

حالا بعد از سال ها در نمایشگاهی با نام”پیکاسو در تهران”، این آثار در قالب یک مجموعه به نمایش گذاشته شده است.

نمایشگاه” پیکاسو در تهران” روایتی است از زندگی پیکاسو در دوره‌های هنری که از سرگذرانده در واقع روایت در موزه هنرهای معاصر تهران نمونه‌هایی از آثار هنرمندان هم دوره با پیکاسو را نیز به نمایش گذاشته که با او در سبک‌ها ونگرش‌ها همراه بوده‌اند .همچنین به تاثیر پیکاسو بر هنرمندان ایرانی هم توجه شده ودرمجموع نمایشگاه، روایتی است که امکان تامل و بازاندیشی در تاریخ هنر معاصر جهان و ایران را فراهم کرده است.

وقتی وارد موزه می‌شوی اولین چیزی که نظرت را جلب می‌کند مجسمه‌های بزرگ اپوکسی است. ۵ مجسمه اپوکسی ژان دوبوفه که هر یک نمایانگر احساس و منظوری خاص است و پیش درآمدی برای ورود به نمایشگاه و آثار پیکاسو . «فرصت‌طلب»، «ردنکوتون»، «شوخ‌طبع»، «لباس زیبا» و «بازپرس»، مجسمه‌های غول‌پیکر دوبوفه هستند که در سال ۱۹۷۶ با تکنیک رنگ اپوکسی روی پلی‌اورتان خلق شدند و حالا در این نمایشگاه خودنمایی می کنند.

در این نمایشگاه ۶۹ اثر از کارهای پیکاسو دیده می‌شود که در بخش‌های مختلف تقسیم بندی شده‌اند.البته اثر گلوریکا،یک پرینت دیجیتالی است که روی بوم اجرا شده اما سایر آثار ‌‌،اصل کارهای پیکاسو است.

از مدل‌هایی که به عنوان نمونه پیکاسو آن ها را ماندگار کرده تا شبح اشیا که با دمِ دستی ‌ترین وسایل ساخته شده‌اند. از دل مشغولی‌های شخصی تا اعتراض به جنگ، واقعی کردن خیال‌های شخصی و آنچه که به عنوان فرهنگ در جامعه اسپانیا وجود داشت. اندام واژگون، جاده ویرانی ،عشق پرشور پیرانه سری که باعث شد این آثار خلق شوند اما جالب ترین نکته عاشقی پیکاسو در هشتاد سالگی این است  که باعث خلق ۴۰۰ اثر از ژاکلین، همسرش شد. درواقع او زیبایی ها را در نگاه ژاکلین جستجو می کرد و می دید. و در این نمایشگاه ۳ اثر از ژاکلین به نمایش درآمده است .البته آثار نقاشان ایرانی هم در گالری آخر دیده می‌شود که از پیکاسو و نگاه او به هنر ،وام گرفتند آثاری از محمدعلی شیوایی ،محسن وزیری مقدم ،پروانه اعتمادی ،گارنیک درهاکوپیان ،هانیبال الخاص ،بهمن محصص،بهرام دبیری و جلیل ضیاپور .

واکنش‌ها و بازتاب‌ها

حضور این آثار در تهران با استقبال گسترده علاقه‌مندان هنر همراه بوده است. برخی منتقدان این رویداد را گامی بلند در راستای تعامل فرهنگی و هنری با جهان می‌دانند. بازدیدکننده‌ای در گفت‌وگو با خبرنگار ما اظهار داشت: «تماشای آثار پیکاسو از نزدیک تجربه‌ای فراموش‌نشدنی‌ست؛ گویی تاریخ هنر را با چشمان خود می‌بینی.»

هنر گاوبازی و خشونت آیینی

در بخشی از نمایشگاه، آثاری از مجموعه‌های تصویری پیکاسو درباره‌ هنر گاوبازی دیده می‌شود؛ از جمله طرح‌هایی سیاه‌قلم که با خطوط تند و کوبنده، نبرد مرگ و زندگی میان گاو و ماتادور را بازنمایی می‌کنند. پیکاسو که خود در کودکی شاهد گاوبازی‌های سنتی اسپانیا بود، این آیین را هم‌زمان مظهر خشونت، زیبایی و تراژدی می‌دانست. آثار او در این حوزه، بازتابی از کشمکش درونی انسان با قدرت، مرگ و غرایز حیوانی تلقی می‌شوند.

از جمله آثارِ مجسمه‌سازی شاخص در نمایشگاه، مجسمه‌ “بابون و بچه‌اش” است که با استفاده از اشیای بازیافتی مانند ماشین اسباب‌بازی و ظروف فلزی ساخته شده است. این اثر، نمونه‌ای برجسته از دوره‌ پسا-کوبیستی پیکاسوست که در آن پیوند میان هنر و زندگی روزمره با خلاقیتی منحصر به فرد شکل می‌گیرد. مجسمه، هم‌زمان احساس مادرانگی، قدرت بدنی و طنز نهفته در ترکیب مواد را القا می‌کند.در کنار این آثار ، برنامه هایی چون نمایش فیلم  و نمایش آن روی دیوار موزه، برای آشنایی مردم با هنرهای تجسمی اجرا شده است.این نمایشگاه نه تنها فرصتی برای تماشای آثار بی‌بدیل پیکاسو است، بلکه مجالی است برای دیالوگ فرهنگی با یکی از ستون‌هایِ هنر قرن بیستم است.

با همه این اوصاف ، میل و علاقه مردم ، به ویژه جوانان ، جالب توجه است. دانشجویانی که از شیراز آمده اند تا این آثار را ببیند،توریست جوان ژاپنی ، تعدادی از علاقه مندان به هنر  تهران گردی ، فقط بخشی از کسانی هستند که با آن ‌‌ها صحبت می کنی و از این نمایشگاه و جایگاهش می گویند. از آثاری که بعد از گذشت 46سال ،ارزش آن ها روز به روز بیشتر شده است.

آثار موجود در این موزه، همچون سندهایی زنده، امکان مطالعه و مشاهده‌ مستقیم جریان‌های مهم هنری و نحوه‌ تعامل آن‌ها با مسائل اجتماعی، سیاسی و فلسفی را فراهم می‌کنند. آن‌ها پلی هستند میان گذشته و حال، و بستری برای گفت‌وگوی بین‌فرهنگی که شناخت ما را نسبت به جایگاه انسان و هنر در جهان عمیق‌تر می کند.

نگهداری و نمایش این آثار در تهران، به‌ویژه در بستر فرهنگی ایران، به نوعی بازنمایی جایگاه ایران در تعامل با هنر جهانی است. این آثار نه‌تنها به افزایش دانش عمومی کمک می‌کنند، بلکه الهام‌بخش هنرمندان نسل‌های آینده نیز هستند و زمینه‌ساز رشد خلاقیت و تفکر نو در جامعه می‌شوند.

در مجموع، آثار موزه هنرهای معاصر تهران، میراثی گران‌بها هستند که فراتر از مرزهای جغرافیایی و زمانی، حامل پیام‌هایی از جوهره‌ انسانی و تحولات فرهنگی‌اند. حفظ و بهره‌برداری آگاهانه از آن‌ها، گامی مهم در مسیر رشد فرهنگی و تقویت هویت ملی و جهانی ماست.

عکس ها از : اکرم محمدی