بیمه‌ اجباری روی قبض‌ برق؛ هزینه‌تراشی پنهان با نام حوادث طبیعی/ توانیر قرارداد یک طرفه به مشترکان تحمیل می‌کند

اخبار بانک و بیمه پایشگر– تحمیل اجباری مبلغ ۹۰ هزار تومان تحت عنوان “بیمه حوادث طبیعی” در قبوض برق، بدون رضایت و آگاهی مشترکان، به نماد تازه‌ای از بی‌عدالتی در ساختار انحصاری شرکت توانیر تبدیل شده است.

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری پایشگر، این اقدام نه‌تنها با اصول بیمه‌ای مغایرت دارد، بلکه نشان‌دهنده بی‌توجهی به حقوق مصرف‌کننده است.
توانیر به‌جای شفاف‌سازی، هزینه‌تراشی پنهان را پیشه کرده است.

بند جدید

در بررسی قبوض برق مشترکان خانگی، بند جدیدی با عنوان «بیمه همگانی حوادث» به چشم می‌خورد که مبلغی معادل ۹۰ هزار تومان در سال برای هر مشترک در نظر گرفته شده است.
این مبلغ بدون توجه به میزان مصرف یا مدت‌زمان استفاده از برق، از تمام مشترکان اخذ می‌شود.
به بیان دیگر، حتی اگر مشترکی تنها یک روز در سال از برق استفاده کرده باشد، ملزم به پرداخت کامل این وجه است.
این اقدام با اصول بیمه‌گری که باید متناسب با ریسک و مدت‌زمان پوشش محاسبه شود، همخوانی ندارد.

بر اساس اظهارات رسمی مسئولان شرکت توانیر، تمامی مشترکان برق خانگی تحت پوشش این بیمه قرار می‌گیرند که شامل خسارات ناشی از حوادث طبیعی نظیر زلزله، سیل، طوفان و… است.

بی اطلاعی مشترکان

اما نکته مهم اینجاست که بسیاری از مشترکان از این بیمه‌نامه اطلاعی ندارند، سندی دریافت نکرده‌اند و شرایط دقیق پوشش و نحوه دریافت خسارت نیز شفاف‌سازی نشده است.
در واقع، این بیمه‌نامه برخلاف اصول بیمه‌گری، بدون رضایت صریح بیمه‌گذار و بدون اطلاع‌رسانی کافی اعمال می‌شود.

از منظر حقوق بیمه‌ای، تحمیل یک قرارداد بیمه بدون رضایت طرف مقابل، نقض اصل آزادی قراردادها و شفافیت در ارائه خدمات مالی محسوب می‌شود.
بیمه باید بر پایه رضایت، انتخاب و آگاهی بیمه‌گذار باشد؛ نه به‌صورت اجباری و به‌عنوان بند الحاقی در قبض خدمات عمومی.

سواستفاده از موقعیت

این اقدام می‌تواند مصداق سوءاستفاده از موقعیت انحصاری شرکت‌های خدمات‌رسان مانند توانیر باشد.

در نهایت، انتظار می‌رود شرکت توانیر به جای تحمیل هزینه اضافی، شفافیت بیشتری در سیاست‌های خود ایجاد کند و اختیار انتخاب را به مشترکان بدهد.
همچنین لازم است ضمانت اجرای واقعی این بیمه‌نامه، شرایط دریافت خسارت و سقف تعهدات به‌صورت روشن و قابل دسترس برای عموم منتشر شود.
در غیر این صورت، این مبلغ صرفاً به یک منبع درآمد غیرشفاف و ناعادلانه برای شرکت برق تبدیل خواهد شد.

گفتنی است: قرارداد میان شرکت توانیر و شرکت بیمه برای پوشش حوادث غیرمترقبه، در ظاهر اقدامی حمایتی و در راستای تأمین امنیت مالی مشترکان در برابر بلایای طبیعی است.
هدف این است که در صورت بروز زلزله، سیل یا سایر حوادث، مردم دچار مشکلات مالی کمتری شوند و امکان جبران خسارت را داشته باشند.

سلب اختیار از مردم

اما مشکل زمانی آغاز می‌شود که این پوشش بیمه‌ای بدون اطلاع‌رسانی، بدون شفاف‌سازی شرایط و مهم‌تر از همه، بدون اختیار انتخاب از سوی مردم اجرا می‌شود. چنین اقدامی عملاً مفهوم رضایت آگاهانه را از قرارداد بیمه حذف می‌کند.

در نظام‌های اصول‌گرای بیمه‌ای، هیچ پوشش بیمه‌ای نباید به‌صورت اجباری و بدون حق انتخاب اعمال شود، حتی اگر نیت آن خیرخواهانه باشد.
سلب اختیار از مشترکان و تحمیل هزینه‌ای ثابت، آن هم بدون ارائه مستندات بیمه‌نامه یا سازوکار مشخص برای مطالبه خسارت، نه‌تنها اعتماد عمومی را خدشه‌دار می‌کند بلکه شرکت توانیر را از مسیر پاسخ‌گویی و شفافیت دور می‌سازد.
در چنین شرایطی، اصل حمایت جای خود را به اجبار می‌دهد و مردم به جای حس امنیت، با احساس تحمیل و بی‌عدالتی مواجه می‌شوند.