تحلیلی بر عوامل ناآرامی‌ها در عراق

گروه یادداشت و تحلیل بین‌الملل پایشگر: یدالله کریمی‌پور- دیدگاه دولت عراق و همگرایانش در این باره که اعتراضات جاری این کشور، ساخته و پرداخته اسرائیل، عربستان سعودی و آمریکا است، اگر چه گویای همه واقعیت‌ها نیست، ولی حاوی حقایقی کوچک است.
هیچ گمانی نیست که این سه کشور، به ویژه سعودی و اسرائیل، از استراتژی سیاست خارجی و نیز مناسبات و ساختار درونی قدرت در بغداد، به ویژه گرایشات ایرانی دولت مرکزی و گروه های ذینفوذ در این کشور ناراضی هستند. بنابراین در دامن زدن به نارضایتی های عراق از هیچ ترفندی دریغ نخواهند کرد.
ولی بس ساده انگارانه و کم پختگی است که زمینه ها و هیمه های این اعتراضات صرفا به عوامل بیگانه و بیرونی نسبت داده شود. حتی جای شگفتی است که چرا این تظاهرات زودتر آغاز نشد؛ چرا گسترده تر نیست؛ چرا به انقلاب منجر نمی شود؟!
ارائه چشم اندازی از عراق کنونی و مناسبات کنونی قدرت در این کشور، پاسخی به این پرسش ها است:
۱- جمهوری عراق هفتمین کشور بی ثبات و ناپایدار جهان از دیدگاه سیاسی است؛
۲- دوازدهمین کشور از دیدگاه فساد است. از هنگام برچیده شدن حکومت بعث، دستکم ۴۵۰میلیارد دلار اختلاس و یا گم شده که می‌توانست عراق را به بهشت خاورمیانه تبدیل کند. فساد و اختلاس از بودجه، بین رهبران و مدیران و تصمیم سازان کلان حکومتی، پدیده ای گسترده و فراگیر شده است؛
۳- در حالی که میزان صدور نفت خام عراق، روزانه بین ۳ تا ۵ میلیون بشکه در نوسان بوده و از این لحاظ در شمار ثروتمندترین دولت های جهان است، مردم در شهرها ۱۰ تا ۱۲ ساعت از داشتن برق محرومند. آب آشامیدنی گوارا و پاک نادر بوده و تنها یک سوم مردم به آن دسترسی دارند. وضعیت بهداشت و درمان بحرانی است؛
۴- مردم عراق در سنجش میزان “شادی”، عبوس ترین و خشمگین ترین مردم جهان شناخته شده اند. ستم های سیستماتیک ، قبیله گرایی، پارتی بازی، بی عدالتی و…ریشه و بنیه انسانیت در این سرزمین زرخیز و گهواره تمدن بشری را خشکانده است؛
۵- شهروندان عراقی با وجود منابع گسترده هیدروکربنی و خاک زرخیز، از دیدگاه درآمد سرانه از تولید ناخالص داخلی در رتبه های انتهایی جهانی(۱۳۶ ام) قرار دارند؛
۶- میزان بیکاری واقعی گاه تا ۴۰٪ رسیده است. تنها ۲۲٪ زنان دارای شغل هستند؛

۷- هم چنین برکنار کردن محبوبترین ژنرال عراق، عبدالوهاب الساعدی فرمانده نیروهای ضد تروریسم، از سوی نخست وزیر عادل المهدی، کبریت شعله ور شدن این اعتراضات را مهیا کرد. او متهم به راه اندازی کودتا شده بود؛
۸- کتک‌خوردن ۲ دیپلمات عراقی و زنی میانسال در مشهد و پخش گسترده اخبار آن در عراق نیز در تهییج افکار عمومی و جهت گیری ضد ایرانی آن موًثر بوده است؛
۹- بیشتر تظاهر کنندگان مخالف عادل المهدی نخست وزیر بوده و خواهان انتخاب نخست وزیری از داخل عراقند. المهدی از خارج آمده و زیر پشتیبانی “هادی العامری” فرمانده پیشین لشگر بدر است؛
۱۰- در این شرایط، شهروندان عراقی، شاهد و ناظر دخالت فراگیر و نهادینه دولت های خارجی در امور داخلی و حاکمیتی خود هستند؛
به هر روی عراق زرخیزترین کشور خاورمیانه است. به گونه ای که از دیدگاه “بانک سیتی گروپ”، عراق از دیدگاه پتانسیل رشد و توسعه اقتصادی و برگشت سود سرمایه گذاری، دارای امتیاز ۳G است. یعنی دارای بالاترین توانایی های محیطی، انسانی و سرمایه ای در جهان به شمار می آید.
مردم عراق، به ویژه شیعیان، امروزه روز از فساد، بی برنامگی، ندانم کاری، جنگسالاری و بی عدالتی به ستوه آمده‌اند و البته همین هم بهترین زمینه برای بهره برداری دشمنان داخلی-خارجی و بهره برداری آنان از این ملت نستوه است.